Erik Overvoorde, CIO RoyalHaskoningDHV: ‘CIO in veranderende wereld heeft een uitdagende taak’

“Al jaren moet een CIO balanceren tussen het professioneel inzetten van IT en het toestaan van vrijheid voor iedereen om zelf dingen te doen”, zegt Eric Overvoorde, CIO bij het wereldwijd opererende Nederlandse ingenieursbureau Royal HaskoningDHV. “Het is belangrijk om te zorgen dat de balans gezond blijft in een omgeving waar steeds meer mensen al programmeervaardigheden hebben opgedaan tijdens de opleiding of uit eigen interesse op school, waarin het extreem eenvoudig is apps te ontwikkelen en beschikbaar te stellen via allerlei clouddiensten. Het is daarbij van cruciaal belang dat iedereen zich bewust is van de impact van de digitale transformatie op ons businessmodel, van de hoge kwaliteit die we aan onze dienstverlening stellen en dat we ons operating model hierop aanpassen.”

Door een bredere kennis van technologie kopen mensen soms zaken zonder na te denken of dat misschien centraal handiger of beter zou zijn. Die vraag is zeker van toepassing op eigen softwareontwikkeling. “Het is belangrijk dat mensen begrijpen dat er meer komt kijken bij softwareontwikkeling dan een app bouwen en beschikbaar stellen, zodat ze het op de juiste manier kunnen inzetten . Als iets groter wordt, is het echter van belang dat we goed bekijken of het past binnen ons business model, onze dienstverlening en ons technologische landschap. Het moet wel schaalbaar zijn uiteraard, en veilig, en stabiel.”

Transformatieproces

Veelal begint zo’n stukje softwareontwikkeling klein, voor één persoon, één groep, één klant. Als het succesvol is, is dat natuurlijk heel gaaf, meent Overvoorde. "Als het daarna groter wordt en aan meer klanten wordt getoond, is het van essentieel belang dat het wordt gezien als iets professioneels en dat we het niveau van softwareontwikkeling beoordelen en verbeteren door het te koppelen aan de professionele software development teams.”

Zo probeert Royal HaskoningDHV de brug te slaan tussen het zogenaamde citizen development en professionele softwareontwikkeling. Dit is lastig, omdat mensen vaak gehecht zijn aan wat ze hebben gebouwd en het moeilijk vinden om het los te laten. Overvoorde hierover: "En dat moet echt, want het gaat om een daadwerkelijk betaalde dienst, de beveiliging van (klant-)data, het waarborgen van de naleving van regelgeving en ondersteuning van het digitale transformatieproces, niet alleen die van ons, maar vooral ook het transformatieproces van onze klanten. Door deze uitdagingen aan te pakken kunnen we onze organisatie helpen groeien en innovatief blijven.”

Als onderdeel van innovatie is de snelle ontwikkeling van AI ook een van de aandachtspunten voor Overvoorde als CIO: “In het verleden heeft onze organisatie al ervaring opgedaan met generatieve AI in het ontwerpproces. Daar kan AI soms helpen bij het ontwerpen van bijvoorbeeld gebouwen en bruggen. Hoewel er natuurlijk zorgen zijn dat de menselijke input hierbij verloren gaat, kan een computer vaak veel meer alternatieven uitwerken, deze sneller kan doorrekenen en ons kan verrassen met meer onconventionele alternatieven. Het is belangrijk om deze technologie voorzichtig te gebruiken, en tegelijk voor te zorgen dat zaken als privacy en intellectueel eigendom goed beschermd worden.”

Vitale sector

Een zeer belangrijk agendapunt is volgens Van Overvoorde security: “Beveiliging is een belangrijk onderwerp voor ons. Niet alleen omdat we ons netwerk moeten beveiligen en accounts moeten beschermen, maar vooral omdat we in de vitale sector actief zijn en daarom veel informatie hebben over allerlei objecten in de wereld. Tunnels en bruggen worden bijvoorbeeld steeds vaker elektronisch bediend, en wij hebben daar data over.”

Dit gaat nog veel meer spelen in de Digital Twin-oplossingen van de organisatie, waarbij Royal HaskoningDHV volledige waterinstallaties beheert, voetgangersstromen bewaakt en havens helpt de duurzaamheid sterk te verbeteren. Deze geavanceerde oplossingen verwerken veel data, hebben eigen algoritmen en hebben een directe impact op de maatschappij, stelt Overvoorde. "Het is wel geweldig te zien hoe we met Digital Twin-technologieën zo’n haven kunnen doormeten, kunnen bijsturen en zo de duurzaamheid kunnen verhogen.

“Wat het extra complex maakt is dat we wereldwijd werken, en ieder land andere regels heeft. En we besteden veel aandacht aan het informeren van onze medewerkers om ervoor te zorgen dat ze zich goed bewust zijn van alle veiligheidsrisico’s. Dat blijft een aandachtspunt, bijvoorbeeld op het gebied van phishing-mails die steeds slimmer worden.”

Investeren

Hij vervolgt: “Je moet als bedrijf meegaan in die digitale ontwikkeling. Als je daar niet in meegaat loop je achter de feiten aan en dat is niet goed voor je concurrentiepositie. Dus het is heel goed dat we daar als bedrijf op inspelen en daar ook in willen investeren. Want de digitale ontwikkelingen gaan razendsnel en het is belangrijk dat we daarop blijven anticiperen.”

Dat doet Royal HaskoningDHV bijvoorbeeld door het organiseren van interne trainingen en workshops, maar ook door samen te werken met externe partijen die ons kunnen helpen bij het ontwikkelen van nieuwe digitale oplossingen die aansluiten bij de behoeften van onze klanten. Overvoorde: "Digitalisering is niet alleen een trend, het is ook een noodzaak om als bedrijf te kunnen blijven groeien en succesvol te zijn. En daar willen wij graag een voortrekkersrol in spelen.”

Operating model

Hiermee krijgt technologie steeds meer een centrale rol in de propositie., wat volgens de CIO leidt tot een ander operating model: “Vroeger keken we bij IT alleen naar de ontwikkelkosten van een product, en rekenden dat door in de prijs. Nu proberen we veel meer te kijken naar de waarde van technologie voor een product, en of het bijvoorbeeld tegen die waarde kan worden verkocht. Ook kijken we meer naar de vraag hoe we de ontwikkelkosten die in een product zitten kunnen terugverdienen bij de verkoop van het product.”

Overvoorde noemt als eenvoudig voorbeeld de trend dat Royal HaskoningDHV steeds vaker websites maakt voor klanten, bijvoorbeeld voor omwonenden van een bouwproject om ze op de hoogte te houden van ontwikkelingen en plannen. “Daar hebben we intern over gesproken, om te kijken hoe we deze extra dienstverlening het beste aan de klant kunnen doorberekenen, aangezien het een extra kostenpost is. Dan kun je bijvoorbeeld dienstverlening per project berekenen, in plaats van met een uurprijs.” “Ook het hergebruik van kennis zou een waarde moeten krijgen die boven op het aantal gewerkte uren meeberekend kan worden.”

Controle

“We bevinden ons momenteel in dit veranderingsproces en de vraag is hoe we daarmee omgaan. Want we willen ook niet terechtkomen in een situatie waarin elk telefoontje of elke actie apart wordt gefactureerd. Tegelijkertijd is het belangrijk dat we meer verdienen dan we uitgeven. Want waar IT ooit ondersteunend was, is het nu onderdeel van de productie, dus daar wordt geld mee verdiend. Het gaat ook om bewustwording. Ik heb wel eens gezegd dat ik liever heb dat de website die we hebben opgezet als kosten worden opgevoerd met een korting van honderd procent, dan dat het niet op de rekening staat. Het toont dan in ieder geval de waarde die we erbij leveren.”

Voor zijn rol als CIO betekent dit alles in zekere zin een gevoel van verlies aan controle. “In het verleden ging de IT-afdeling over alle informatietechnologie. Maar omdat we als organisatie digitaal zijn gaan omarmen is het voor een deel ook gewoon uit ons bereik gekomen. Ik denk dat het dit goed is, maar het is ook eng, want vroeger kwamen mensen bij jou om dingen te regelen, nu doen we dat veel meer op basis van afspraken met elkaar en die afspraken halen dat gevoel van verlies aan controle weg. Maar ik heb me altijd voorgenomen dat te omarmen, en nu we hierin volwassener zijn geworden merk ik dat je als CIO meer een adviesfunctie krijgt waarin je mensen de weg wijst naar de beste oplossing.”