EIB Groep investeert 70 miljard euro in Europese techbedrijven en innovators

"Dit is het grootste programma ooit dat exclusief gericht is op het ondersteunen van Europese innovatie en technologisch leiderschap," verklaarde EIB Groep president Nadia Calviño in een interview met het Duitse Handelsblatt. Het doel, zo legde ze uit, is om onderzoeksprojecten en bedrijven te financieren "van idee tot beursgang (IPO)."

Dit omvat ook de ondersteuning van de exit van oprichters en durfkapitaalinvesteerders – die hun aandelen vaak verkopen aan Amerikaanse investeerders die zich dit kunnen veroorloven. In de toekomst zou de EIB Europese bedrijven kunnen helpen om veelbelovende startups over te nemen, om zo te voorkomen dat technologieën buiten Europa worden verkocht.

TechEU-platform lanceert dit jaar

Het TechEU-platform van de EIB, dat later dit jaar gelanceerd wordt, is ontworpen om onderzoekers en bedrijven een centraal loket te bieden voor al hun financieringsbehoeften. Calviño benadrukt dat de steun van de EU "groter, sneller en eenvoudiger" zal worden. De EIB zal nauw samenwerken met de Europese Commissie, en nationale promotiebanken zoals de Duitse KfW kunnen ook deelnemen.

Het plan moet nog worden goedgekeurd door de raad van gouverneurs van de bank, die bestaat uit de ministers van Financiën van de 27 EU-lidstaten. De president van de EIB Groep presenteerde haar visie dinsdag tijdens een bijeenkomst van de ministers van Financiën in Brussel en hoopt op een positieve beslissing in juni.

Calviño ziet ook een kans in het onvoorspelbare economische beleid van de Amerikaanse president Donald Trump en de onzekerheid die dit veroorzaakt. "De huidige situatie in de Verenigde Staten creëert een kans voor Europa om talent, investeringen en kapitaal aan te trekken," aldus Calviño. "We zien sterke interesse in Europa van internationale investeerders."

Waarschuwing voor braindrain van Amerikaanse onderzoekers

De afgelopen weken en maanden heeft de Amerikaanse regering de onderzoeksfinanciering voor instellingen zoals de prestigieuze universiteiten van Harvard en Columbia aanzienlijk verlaagd. Amerikaanse onderzoekers waarschuwen reeds voor een braindrain nu vooraanstaande wetenschappers het land verlaten.

Voormalig president van het Massachusetts Institute of Technology (MIT), Leo Rafael Reif, schreef in het tijdschrift Foreign Affairs dat de regering-Trump vastbesloten lijkt een van de grootste sterktes van de Verenigde Staten te vernietigen. De recente bezuinigingen op universitaire financiering riskeren volgens hem "het weglekken van een cruciale bron van nieuwe ideeën voor de industrie en het leger."

Calviño benadrukte dat Europa in het huidige geopolitieke klimaat een "baken van stabiliteit, duidelijkheid en vertrouwen" is. Dit is waar investeerders naar op zoek zijn. De EIB is bovendien de enige multilaterale ontwikkelingsbank waarvan de aandeelhouders de EU-lidstaten zijn. "We worden niet geconfronteerd met dezelfde soort onzekerheden als andere multilaterale ontwikkelingsbanken," aldus Calviño. Dit versterkt de internationale rol van de EIB.

Het doel van de EIB is het ondersteunen van de beleidsdoelstellingen van de EU. De bank katalyseert private investeringen door slechts een deel van de projectfinanciering aan te bieden, waardoor co-investeerders uit de publieke en private sector worden gemobiliseerd. Vorig jaar verstrekte de EIB 89 miljard euro aan leningen en voor dit jaar staat 95 miljard euro gepland.

Europa's grootste financier van durfkapitaal

Naast garanties en leningen neemt de EIB ook aandelen in bedrijven. De bank is Europa's grootste financier van durfkapitaal en de grootste verstrekker van venture debt. De verschillende EU-financieringsprogramma's voor onderzoekers en startups zullen op het nieuwe TechEU-platform worden gekoppeld, wat betekent dat elk project slechts één keer beoordeeld hoeft te worden.

De prominente rol van de EIB in de financiering van durfkapitaal toont aan hoe onderontwikkeld de private kapitaalmarkten in Europa eigenlijk zijn. Calviño stelt dat dit nieuwe initiatief tot doel heeft het private durfkapitaalecosysteem in Europa te voeden. De hoop is dat Europese startups in de toekomst niet langer naar de Verenigde Staten hoeven te trekken om aan hun kapitaalbehoeften in de groeifase te voldoen.

Critici beschuldigen de EIB er echter van te conservatief te zijn in haar investeringsaanpak. In zijn rapport over het concurrentievermogen van de EU, dat vorig jaar werd gepubliceerd, riep EU-speciaal adviseur Mario Draghi de bank op meer risico te nemen om baanbrekende innovatie te bevorderen.

EIB neemt meer risico

Calviño verzekert dat de EIB reeds bereidwilliger is geworden om risico's te nemen. De bank is van plan deze koers voort te zetten met het TechEU-programma, door jaarlijks duizend extra EU-kampioenen en innovators te ondersteunen. Tegelijkertijd moet de EIB haar AAA-kredietrating behouden, waardoor ze goedkoop geld kan ophalen op de kapitaalmarkten en deze middelen vervolgens aan bedrijven kan doorgeven.

Calviño belooft ook de bureaucratie te verminderen, met als doel beslissingen over aanvragen voor durfkapitaalfinanciering binnen zes maanden te nemen. "Dit zou een gamechanger zijn."

De technologiesector klaagt vaak over de lange reactietijden. In het verleden heeft de EIB haar grondige beoordelingsproces altijd gepresenteerd als een kwaliteitskenmerk, omdat het de wanbetalingspercentages op leningen zeer laag houdt. Maar nu lijkt het besef te zijn doorgedrongen dat snelheid ook een cruciale factor is.

Een andere aanjager van innovatie zou de defensiesector kunnen zijn. De EIB heeft defensie recentelijk tot een van haar strategische kernprioriteiten gemaakt en financiert nu ook puur militaire projecten. "Investeringen in veiligheid en defensie kunnen zeker bijdragen aan de technologieagenda," aldus Calviño.

De bank heeft reeds een pijplijn van 22 projecten in deze sector, ter ondersteuning van bijvoorbeeld dronefabrikanten en ruimtevaartbedrijven, evenals verschillende op defensie gerichte durfkapitaalfondsen.

Volgens Calviño heeft Europa al bijna alles in huis om de technologische kloof met de Verenigde Staten te dichten. "Europa heeft een zeer grote markt, 450 miljoen burgers, uitstekende universiteiten, uitstekende onderzoekscentra en bedrijven, en briljante startup-ecosystemen. Met diepere en grotere kapitaalmarkten kunnen we ervoor zorgen dat technologieën en startups die in de Europese Unie ontstaan, in Europa kunnen worden gefinancierd en opgeschaald."