Europarlementariërs willen uitleg over EU-financiering spywarebedrijven

Dit meldt The Register. De parlementariërs wijzen erop dat bedrijven als Intellexa, Cy4Gate, Verint en Cognyte, die in verband zijn gebracht met onwettige surveillance van onder meer journalisten, mensenrechtenverdedigers en politieke actoren, hebben geprofiteerd van Europese financieringsprogramma’s. Dit roept vragen op over de transparantie en verantwoordingsplicht binnen de EU-financieringsmechanismen, vooral gezien de schandalen in meerdere lidstaten en de aanbevelingen van het PEGA-onderzoekscomité uit 2023.

EU-gelden naar spywareproducenten

Uit een onderzoek van Follow The Money komt naar voren dat verschillende EU-fondsen geld hebben toegekend aan bedrijven in de spyware-industrie. Zo ontving het inmiddels opgeheven Mollitiam Industries 1,3 miljoen euro van het Spaanse Centre for the Development of Industrial Technology (CDTI). Het EU-wetenschapsprogramma Horizon 2020 financierde projecten met 1,74 miljoen euro waaraan Innova deelnam, een leverancier van surveillancetools voor Italiaanse openbare aanklagers. Daarnaast ontving Innova ongeveer 41.350 euro via het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling en het Europees Sociaal Fonds, terwijl het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling driekwart van de financiering verzorgde voor een project van Movia (2019–2021), de ontwikkelaar van de Spider-spyware.

Ook andere EU-programma’s hebben volgens het onderzoek geld toegekend aan bedrijven als Area, Memento Labs (voorheen Hacking Team) en Negg Group. Daarnaast kreeg het Franse Nexa Technologies in 2015 een contract van 60.000 euro van de Europese Commissie, terwijl het bedrijf toen deel uitmaakte van de Intellexa Alliance, een samenwerkingsverband dat door de Verenigde Staten sancties opgelegd heeft gekregen vanwege betrokkenheid bij de Predator-spyware. Ook de Italiaanse staatsbank Mediocredito Centrale fungeerde als garant voor een lening van 2,5 miljoen euro aan Dataflow Security, een Italiaanse spywareontwikkelaar. Hoewel niet is aangetoond dat de EU-gelden direct zijn gebruikt voor de ontwikkeling van spyware, is de financiering in meerdere gevallen wel aan deze bedrijven verstrekt.

Vragen over controle en transparantie

De parlementariërs vragen de Europese Commissie om uitleg over hoe de integriteit van ontvangers van EU-gelden wordt gecontroleerd en of er risicoanalyses plaatsvinden voordat investeringen in spywarebedrijven worden gedaan. Daarnaast willen zij weten hoeveel geld in totaal aan deze organisaties is toegekend en hoe de Commissie ervoor wil zorgen dat haar financieringsmechanismen in lijn zijn met de EU-standpunten over mensenrechten en digitale veerkracht.

De parlementariërs eisen daarnaast een openbare evaluatie van alle EU-subsidies die sinds 2015 naar spywarebedrijven zijn gegaan. Zij vragen om een volledige uitsluiting van deze bedrijven uit toekomstige EU-financieringsinstrumenten en om opvolging van de aanbevelingen van het PEGA-comité, dat in 2023 concludeerde dat het gebruik van spyware een 'ernstige schending vormt van alle waarden van de Europese Unie'. Het comité beveelt aan om het gebruik van spyware door opsporingsdiensten strikt te beperken tot uitzonderlijke gevallen en om gevoelige doelwitten zoals politici, advocaten en artsen beter te beschermen.