Defensie schakelt over naar 'permanente proactieve inzet' in cyberdomein

De kern van de nieuwe strategie is de introductie van een permanente proactieve inzet. Dit houdt in dat Defensie meer offensieve tegendruk wil geven in het cyberdomein om aanhoudende cyberaanvallen actief tegen te gaan.

Cyberslagkracht in het 'grijze gebied'

De herziene Defensie Cyber Strategie stelt de cybertaken van Defensie centraal en richt zich op het vermogen om de cyberslagkracht doorslaggevend in te zetten. Dit geldt zowel in de huidige 'grijze zone' tussen oorlog en vrede, als in het scenario van een gewapend conflict.

Het doel is om militaire cyberoperaties uit te voeren om Nederland te beschermen en bondgenoten te steunen. Door de inzet af te stemmen met andere actoren en te combineren met (contra)inlichtingen, rechtshandhaving en diplomatieke instrumenten, wil Defensie agressieve cyberactoren tijdig onderkennen. Hierdoor kunnen zij de handelingsvrijheid van deze actoren inperken door hun activiteiten te verstoren of hun aanvalsmiddelen onbruikbaar te maken. Het uitgangspunt blijft hierbij dat Nederland escalatie wil voorkomen.

Invulling motie Erkens: meer openheid

Met de nieuwe strategie geeft Defensie tevens invulling aan de motie-Erkens (Kamerstuk 36410-X nr. 46, 7 februari 2024). De motie, die ontstond na nieuws over Chinese malware spionage bij het Ministerie van Defensie, verzocht Defensie om vaker cyberaanvallen en hun technische werkwijzen openbaar te maken, mits de nationale veiligheid dat toelaat.

Defensie meldt dat het verstrekken van gerichte cyberinformatie en inlichtingen, via de geëigende interdepartementale kanalen, nu staand beleid is geworden. Dit moet het bewustzijn en de weerbaarheid van de Nederlandse samenleving tegen cyberdreigingen vergroten. Door deze opname in de strategie beschouwt het ministerie de motie als afgedaan.

Juridische kaders en Wet op de defensiegereedheid

De Kamerbrief benadrukt dat Defensie de nieuwe strategie zal uitvoeren binnen de bestaande juridische kaders. Waar Defensie tegen juridische grenzen aan loopt, wordt gewerkt aan het aanpassen van bestaande en het ontwerpen van nieuwe wetgeving.

Het wetsvoorstel voor de Wet op de defensiegereedheid (Wodg) wordt als een belangrijk voorbeeld genoemd. Dit wetsvoorstel moet Defensie de nodige ruimte bieden om de taken in het cyberdomein mogelijk te maken. Dit is een belangrijke ontwikkeling die invulling geeft aan de conclusies uit het rapport 'Tanden voor de Leeuw'. De strategie, die eerder was aangekondigd in de Kamerbrief 'Optreden Defensie in het Cyberdomein' van 30 mei 2024, zal iedere twee jaar worden geëvalueerd en, indien nodig, bijgesteld.