VNG: einde aan vrijblijvendheid bij aanpak AI, cloud en cybersecurity

De unanieme steun markeert een belangrijk moment in de gemeentelijke digitalisering. Waar gemeenten voorheen vaak individueel hun digitale infrastructuur inrichtten, kiezen ze nu definitief voor een gezamenlijke koers. De beslissing vloeit voort uit de resolutie van juni 2025, waarin werd afgesproken om minimaal 80 procent van de digitaliseringstaken te 'collectiviseren'.

Aansluiting bij Rijksstrategie

De gekozen prioriteiten – AI, Cloud en Digitale Veiligheid – zijn niet willekeurig gekozen. Ze sluiten naadloos aan bij de Nederlandse Digitaliseringsstrategie (NDS) van het Rijk. Volgens Peter Snijders, voorzitter van de VNG-commissie Informatiesamenleving, zijn de nationale strategie en de gemeentelijke plannen "twee kanten van dezelfde medaille".

Door als één bestuurslaag op te trekken, willen gemeenten een gelijkwaardige gesprekspartner worden van het Rijk, provincies en waterschappen. Het doel is om niet alleen efficiënter te werken, maar ook de digitale autonomie van de overheid te vergroten en afhankelijkheden van grote tech-leveranciers beter te managen.

Mandaat voor experts

Met het groene licht van de ALV krijgen gemeentelijke experts nu het mandaat om de plannen concreet uit te werken. In samenwerking met koepelorganisaties zoals de Vereniging voor Informatie Managers (IMG) en de Vereniging van Gemeentesecretarissen (VGS) worden blauwdrukken gemaakt voor de financiering en implementatie.

Hierbij wordt voortgebouwd op eerdere successen zoals Haven+, een standaard die de overstap naar de cloud vergemakkelijkt.

Versnelling op cybersecurity

Een belangrijk onderdeel van de vergadering was de zorg om digitale veiligheid. Gemeenten namen een specifieke motie aan (ingediend door IJsselstein) om de besluitvorming rondom de Informatiebeveiligingsdienst (IBD) te versnellen.

De gemeenten willen nog vóór de inwerkingtreding van de nieuwe Cyberbeveiligingswet – verwacht medio 2026 – duidelijkheid over de doorontwikkeling van de IBD en toezichttool ENSIA. De motie geeft de VNG extra munitie om bij het Rijk aan te dringen op structurele financiering. De gemeenten stellen dat centrale regie en financiering noodzakelijk zijn om de continuïteit van de digitale veiligheid op lokaal niveau te kunnen blijven garanderen.

Belangrijkste besluiten op een rij:

• 100% steun: Unanieme instemming voor collectieve aanpak AI, Cloud en Veiligheid.
• Einde versnippering: Focus verschuift van lokaal maatwerk naar landelijke standaarden.
• Urgentie IBD: Motie aangenomen om digitale beveiligingsdiensten versneld en structureel te borgen voor 2026.