Van AI-experiment naar bedrijfsbrede governance: hoe CIO’s de transformatie versnellen en beheersbaar houden

“De digitale transformatie is nog altijd hot en CIO’s worstelen ermee. Logisch, want de complexiteit is hoog!” zegt Collet. “En gedurende deze transformatie start ook nog eens de AI-wave, of eerder tsunami te noemen, met een potentieel nog grotere impact op bedrijfsprocessen en benodigde kennis en kunde. De vragen die we vaak horen zijn: waar begin je, wat is je ambitie, hoe ziet je roadmap eruit?” Kanis vult aan: “CIO’s moeten keuzes maken in een breed spectrum: van cybersecurity en datacenter tot telecom en cloud. En die keuzes bepalen nu hoe beweeglijk je bent in de toekomst terwijl we zo ver helemaal niet met enig voorspellend vermogen vooruit kunnen kijken.”

De complexiteit van dit speelveld is volgens Collet de kern van het vraagstuk. CIO’s moeten niet alleen bepalen hoe technologische mogelijkheden in processen worden geïntegreerd, maar ook hoe mensen getraind en meegenomen worden. Want kan je met de huidige beschikbare kennis wel transformeren? Met de opkomst van AI komt daar de vraag bij hoe je de technologie überhaupt inricht. Kanis wijst erop dat technologie immers in veel sectoren niet langer meer ondersteunend is, maar een integraal onderdeel is geworden van het primaire proces.

Keuze complexiteit

Dat maakt de keuzes ingrijpend en langdurig van invloed. Positief is dat de CIO steeds vaker een formele plek aan de bestuurstafel krijgt. “Een aantal jaren geleden werden beslissingen over technologie vaak genomen zonder écht inzicht. Dat is veranderd. We zien nu dat CIO’s een volwaardige rol hebben in strategische besluitvorming, ook in sectoren als overheid, zorg en onderwijs.”

De vraag of CIO’s ‘Agents of Change’ kunnen worden, raakt volgens beide gesprekspartners niet primair de technologie. Kanis: “Die technologie is er wel. Het gaat erom hoe je mensen en processen meeneemt, en hoe je organisatiebreed sturing geeft.” Collet benadrukt het belang van methodiek: “CIO’s hebben frameworks nodig om transformaties te kunnen overzien en bij te sturen. Zeker bij AI, waar we allemaal nog weinig ervaring mee hebben. Kan je aan de ene kant inspireren en je organisatie meenemen in een totaal nieuwe manier van werken, en aan de andere kant de zekerheid bieden die elke medewerker nodig heeft? Dit vraag iets van de CIO!”

Edwin Kanis

Connecting intelligence

De manier waarop Axians organisaties daarbij helpt, begint met het helder krijgen van de ambitie. “We starten met enterprise-architectuur,” legt Collet uit. “Wat is jouw context, wat is je stip aan de horizon? Daarna bouwen we door met concrete resultaten in de keten, van data tot security.” Kanis vult aan: “Wij schetsen geen abstracte visies. We begeleiden je van ambitie tot resultaat met een volledig portfolio dat IT infrastructuur, data, AI en governance omvat waarin we verschillende marktsegmenten met vaste klantenteams helpen. Deze teams begrijpen het segment en onze klanten daarom heel goed en dat helpt enorm om samen innovatie te versnellen. Omdat we onderdeel zijn van de beursgenoteerde organisatie VINCI voldoen we bovendien zelf aan de strengste compliance-eisen. Die kennis nemen we ook mee naar onze klanten.”

Bij de adoptie van AI ziet Collet dat de markt zich in verschillende fasen bevindt. “Zo’n 60 procent zit nog in de testfase, vaak in Azure. Circa 30 procent heeft al workloads draaien. En 10 tot 15 procent bouwt aan een complete, eigen AI-stack. Wij leveren oplossingen voor elke fase: van experiment tot volledige AI-infrastructuur.” Axians vat dit samen onder de noemer ‘connecting intelligence’: technologie en mensen worden verbonden om samen slimme oplossingen te creëren, of het nu gaat om factuurverwerking, service-afhandeling of besluitvorming.

Agents in de praktijk

Daarbij spelen AI-agents een steeds grotere rol. “We hebben agents die energieverbruik van wifi-access points monitoren en automatisch besparen adviseren,” vertelt Collet. “Andere agents analyseren lifecycle-management en adviseren vervanging bij verhoogde storingskans.” Ook in serviceprocessen wordt AI ingezet: generatieve modellen lezen documentatie en formuleren conceptantwoorden op klantvragen, die medewerkers vervolgens controleren en bijsturen.

Een concreet voorbeeld daarvan is te vinden bij Climate for Life, bekend van merken als Itho Daalderop, Klimaatgarant en Trans-id. Het bedrijf wilde serviceaanvragen sneller en consistenter afhandelen. Na een workshop met Axians en Microsoft zijn use-cases geselecteerd en is een proof-of-concept gestart. Axians implementeerde Maestro, een dataplatform op Microsoft Fabric, als centrale basis.

Vanuit Maestro worden AI-modellen gevoed met productinformatie en handleidingen, zodat inkomende service-e-mails automatisch kunnen worden beantwoord. Medewerkers controleren en versturen de antwoorden, die in stijl en toon consistent blijven. Inmiddels wordt meer dan de helft van de vragen automatisch afgehandeld. Vervolgstappen liggen bij monitoring, predictive maintenance en het terugkoppelen van inzichten naar R&D en installateurs.

Volgens Kanis laat dit zien hoe AI, mits goed ingebed, tastbare waarde kan leveren: “Dit zijn geen experimenten meer, dit zijn productieve toepassingen die bedrijfsprocessen versnellen.”

Injectie van AI

Ook elders zijn er concrete voorbeelden. Axians levert al AI-dashboards met een health-analyse vanuit haar Netwerk as a Service propositie waarin we tevens de CO₂-footprint inzichtelijk maken. Dit doen we al binnen de overheid, educatie en energiesector. In retail wordt videoanalyse toegepast om winkeldiefstal te detecteren en opvolgprocessen te verkorten. In de financiële administratie worden facturen die per e-mail binnenkomen met AI verwerkt, gekoppeld aan het juiste dossier en direct richting betaling gebracht. “Deze toepassingen laten zien dat AI dwars door bestaande ICT-landschappen heen werkt,” zegt Collet. “Van infrastructuur tot applicaties, zo injecteren we AI stukje-bij-beetje in al onze applicaties en diensten.”

Axians gebruikt de eigen organisatie als proeftuin. “We hebben meer dan duizend medewerkers die Microsoft Copilot gebruiken,” vertelt Kanis. “Daarnaast analyseren we continu onze eigen serviceprocessen en managed diensten om te kijken hoe AI waarde kan toevoegen. Daarmee testen we in de praktijk wat werkt en wat niet, en die ervaring gebruiken we vervolgens in klantprojecten.” Binnen VINCI, de organisatie achter Axians, is er ook een krachtig overkoepelend AI initiatief ‘Leonard’ waar we internationaal kennis en kunde bundelen en support geven aan ieder die een actief businessvraagstuk heeft.

Juiste vertaling

Belangrijk is dat CIO’s niet alleen kennis hebben van technologie, maar ook van hun sector en beleid. “Wij geven CIO’s de juiste taal voor boardrooms. We hebben de afgelopen jaren CIO’s en IT Directors van 77 organisaties actief geholpen met tracks rondom het vraagstuk ‘hoe organiseer ik innovatie’ en ‘hoe creëer ik een kapstok voor Digitale Transformatie’ zodat er helderheid is van IT naar de RvB als vertegenwoordigers van de business.” zegt Kanis. “Beleid zoals de nationale digitaliseringsstrategie moet vertaald worden naar concrete acties en cijfers.” Collet vult aan: “Door deze tracks bieden we actuele kennis, context en de benodigde frameworks. Dat versnelt besluitvorming én zorgt voor alignment met strategische doelen.” Ook dit jaar start Axians weer een track voor haar klanten.

AI breekt door silo’s

Zij verwachten dat AI de grenzen tussen de klassieke IT-silo’s verder zal vervagen. “AI heeft de kracht om dwars door die silo’s heen breken,” zegt Kanis. “De vraag is: wat blijft er over van gescheiden infrastructuur, data en applicaties als AI generieker wordt?” Voor CIO’s wordt de uitdaging volgens Collet om architecturen te ontwerpen die flexibiliteit en tegelijk compliance waarborgen, ook over platformgrenzen heen. “Processen, governance en capability-ontwikkeling worden daarom even belangrijk als technologiekeuzes, zeker wanneer meer nieuwe technologieën hun intrede doen in het IT domein tegen redelijke kosten inzetbaar worden zoals we nu al zien met satelliet communicatie en straks met Artificial General Intelligence en Super Intelligence, Quantum en Biotech. Een hyper-interessante tijd!” aldus Kanis.