Netcompany: ‘Digitale transformatie vergt doorvragen naar echte uitdagingen en ambities’

Van Dorp maakt zijn visie meteen duidelijk: hij gelooft heel erg in creativiteit, ook in IT en ook in het werk van Netcompany in de publieke en private sector. “Zeker in het licht van alle uitdagingen die wij zien. Weet je, processen optimaliseren en efficiënter maken, dat kan technologie prima. Maar om echt vooruitgang te boeken, heb je meer nodig. Dat probeer ik intern en naar onze klanten toe uit te dragen.”

Dat vertaalt Netcompany ook in zijn aanpak. De kracht van creativiteit zit niet in herhaling. Natuurlijk, ziet Van Dorp, zit er zeker veel kracht in repeterende zaken, in een vergelijkbare aanpak. “Maar het echte verschil tussen bestaande zaken optimaliseren en echte innovatie, echte vooruitgang, is het verschil tussen digitalisering en digitale transformatie.”

Digitalisering versus digitale transformatie

Met digitalisering kan je als organisatie grote stappen zetten, weet Van Dorp: bijvoorbeeld door met AI te automatiseren en mensen vrij te spelen voor zaken die er echt toe doen. “Wil je echt veranderen, echt zaken anders doen – transformeren - dan moet je hele organisatie daarin meegaan. De cultuur, de mindset, talentontwikkeling, leiderschap, governance én IT moeten samen die stap zetten. En dan nog staat niet digitale transformatie voorop: die moet volgen uit het bepalen van je richting en het doel hiervan.”

Van Dorp beseft goed dat ook digitale transformatie inmiddels een buzz-woord is. Sterker nog: eigenlijk is een bedrijf altijd in transformatie. “Bijna geen enkel bedrijf doet 10 of 20 jaar hetzelfde. Dat digitale hebben we eraan vastgeplakt omdat digitale technologie voor een versnelling zorgt.”

Waar het bij digitale transformatie volgens Van Dorp echt om gaat, is dat Netcompany niet direct een oplossing naar voren schuift, maar een gesprek aan wil gaan door het stellen van de juiste vragen. “Zo komen we erachter wat een klant drijft, wat hun core business is, hun businessmodel, de uitdagingen. Dan kan het zomaar zijn dat het veel meer gaat om je cultuur veranderen, hoe je organisatie is opgebouwd. Ergens zul je altijd wel digitale technologie kunnen inzetten om een verandering hier te ondersteunen, te verbeteren, te versnellen. Maar de basis is dat gesprek.”

Doorprikken

Zo’n gesprek houdt ook in dat je bestaande uitgangspunten doorprikt. Zoals het geloof van elk bedrijf dat ze uniek zijn in wat ze doen. Als je doorvraagt, blijkt het iets te zijn dat veel bedrijven doen. Procesafhandeling, verduurzaming, dataopslag en archivering, etc. Maar hun context, intern en extern, zoals het soort sector, die is vaak wel specifiek.

“Je moet beide kanten goed in kaart brengen, wil je een klant echt helpen”, benadrukt Van Dorp. “Anders ga je wat IT naar binnen fietsen om processen te ondersteunen, en heb je aan het einde nauwelijks meerwaarde, op wat verbetering of versnelling van bestaande processen na.”

Ook moet vaak het idee doorgeprikt worden dat transformatie een zaak van IT is. Dat is waar een gesprek over transformatie vaak in verzandt, zeker omdat de nadruk de afgelopen jaren zo op dat punt ligt. Van Dorp merkt dat ook in gesprekken met beslissers in organisaties.

“Dan vraagt men toch weer om een AI-tool om uitdagingen mee op te lossen of ambities te vervullen. Men kijkt naar de markt en denkt: we moeten nu iets met data, we moeten nu iets met AI. Ik probeer zelf en vraag dat ook van mijn medewerkers, om stoïcijns door te vragen naar het echte probleem , de echte ambitie. Juist met zo’n aanpak krijgen we uiteindelijk echt tractie. Klanten vinden het ook prettig dat er niet na drie maanden een contract moet liggen, maar dat we zo nodig een half jaar lang het gesprek voeren om te achterhalen wat een klantvraag echt drijft. Om daarna snel te kunnen schakelen in de vervolgstappen.”

Zorgvuldigheid voorop

Kortom: in elk aspect van de aanpak om tot digitale transformatie te komen, staat zorgvuldigheid en doorvragen voorop. Zorgvuldig te werk gaan om uiteindelijk tot een aanpak te komen waarin je als externe partij kennis over het soort cultuur en werkveld combineert met de unieke elementen van een klant. Van Dorp: “Dat is waar wij ons onderscheiden: wij leveren geen IT-tool, wij helpen een organisatie verder.”

Kritiek moet daarbij niet geschuwd worden: op je aanpak als IT-aanbieder, op je klant. “Mensen zijn bekend met de term warme zakelijkheid, maar soms moet je ook harde zakelijkheid tentoonspreiden. Door durven vragen, aangeven wanneer je denkt dat het toch anders zit. Dat vinden gesprekspartners niet altijd prettig, maar daarmee kom je wel tot de kern. Doe je dat niet, ga je gewoon mee in wat men denkt te willen, dan eindig je vaak toch weer met een IT-project dat de geplande kosten of duur overschrijdt.”

Dat verbaast Van Dorp: zo vaak gaat het al bij de uitvraag mis. “En dan achteraf met zijn allen moeten zeggen ‘Dat gaat ‘m toch niet worden’. Terwijl je misschien met drie gerichte vragen tot een veel beter resultaat had kunnen komen.”

Uitdagingen en problemen

Welke uitdagingen of problemen komt Van Dorp vaak tegen? Hij somt er een paar op:

• Dat de governance niet goed ingericht is. Te weinig, of juist te veel – wat bedrijfsvoering traag maakt.
• Het ontbreken van moed om iets te laten gaan als het niet werkt. “Te vaak hoor ik dat omdat er al zoveel geïnvesteerd is in iets, men er toch geld in blijft stoppen.”
• De waan van de dag, het idee snel mee te moeten gaan met gehypte innovaties uit angst de boot te missen.
• Kostenstijgingen in zijn algemeenheid, waardoor er minder geld over blijft om langdurig structureel te investeren in een goed doordachte digitale transformatie.

“Het resultaat van diverse combinaties hiervan is dat je vaak in een schemerzone terecht komt waarin je her en der wat digitaliseert, wat pilots uitvoert, maar niet de durf hebt om door te zetten. Wij proberen hier doorheen te breken: met onze aanpak, maar ook door de meerwaarde aan te tonen van wat er doorgevoerd wordt. Vooraf roepen dat je een geweldige toepassing hebt, twee jaar implementeren zonder voordelen te laten zien, dat werkt niet. Er blijft altijd weerstand bestaan, bijvoorbeeld uit emotie. Maar zodra je in de praktijk kunt tonen dat iets meerwaarde heeft – voor het bestuur, ook de medewerkers – dan kom je er wel. Zo kun je met veel kleine stappen snel veel bereiken.”

Externe uitdagingen

Externe uitdagingen zoals wetgeving, geopolitieke ontwikkelingen, hebben tegenwoordig meer invloed dan voorheen op de richting die een organisatie kiest of kan kiezen, merkt Van Dorp op. Maar uiteindelijk is zoiets als een focus op weerbaarheid of digitale soevereiniteit gewoon weer een nieuwe reden om een organisatie een transformatie te laten ondergaan.

“Dat zie je bij ons en dat zie je bij elke organisatie. Externe uitdagingen nemen wij dus mee in ons verhaal. Maar onderliggend gaat het nog steeds om hetzelfde: verandering is een kwestie van cultuur, van mensen, van processen, waarbij IT kan helpen om sneller te veranderen dan misschien twintig jaar geleden.”

Tips voor digitale transformatie

Waar organisaties altijd op moeten letten wanneer ze goed willen transformeren:

• Krijg helder wat je uitdaging is, waar je heen wilt.
• Betrek hier vroeg partners bij die in de transformatie kunnen meedenken. Blijf zelf bij je core business.
• Wees bereid om verder te kijken dan digitalisering, durf de hele organisatie mee te laten veranderen. Een digitale transformatie start je niet van de ene dag op de andere, je organisatie is namelijk altijd in beweging.
• En vooral: heb de moed om verandering door te zetten, ook als het lastig wordt, ook als het tijd en energie kost. Het is geen kwestie van wat IT invoeren, maar een kwestie van lange adem om te komen waar je wilt komen.