AWS: Europa moet AI-kloof nu dichten

Rubel gaf een analyse van het Europese AI-landschap op basis van recent onderzoek. Ze wees op een opvallende kloof tussen de innovatiekracht en de daadwerkelijke adoptie in de markt, een verschil dat ze grotendeels toeschrijft aan complexe regelgeving en een tekort aan vaardigheden.

De opkomst van een AI-economie met twee snelheden

Rubel begon met een belangrijke bevinding uit het rapport Unlocking Europe’s AI Potential in the Digital Decade: er ontstaat in Europa in hoog tempo een economie met twee snelheden. Er zijn aanzienlijke gaten in de AI-adoptie op drie niveaus:

Startups versus grote ondernemingen: Startups adopteren AI veel sneller en richten zich op strategische transformatie. Ze worden vaak opgericht om grote maatschappelijke uitdagingen op te lossen, zoals onderzoek naar hersenkanker of klimaatverandering. Grote bedrijven blijven daarentegen vaak steken in de zogeheten "Proof of Concept Purgatory" (de vagevuur-fase van proefprojecten), waarbij AI beperkt blijft tot interne chatbots voor efficiëntie.

Private versus publieke sector: De private sector loopt voorop. Rubel benadrukte dat leiderschap vanuit de publieke sector essentieel is om vertrouwen in de technologie te wekken bij burgers en bedrijven. Ze gaf het voorbeeld van haar 96-jarige vader die een AI-chatbot gebruikt om zijn weg te vinden in de Franse sociale zekerheid—een oplossing die veel toegankelijker is dan de standaard overheidswebsite.

Tech-native versus traditionele sectoren: Deze kloof is cruciaal voor Europa, aangezien sectoren als productie, landbouw en industrie de ruggengraat van de economie vormen. Rubel deelde het verhaal van Matteo, een Italiaanse boer die zonder technische achtergrond de startup X-Farm oprichtte. Met AWS AI-systemen lost hij problemen op rondom ongediertebestrijding en de toeleveringsketen, wat bewijst dat democratisering van technologie enorme kansen biedt.

Drie kritieke blokkades voor AI-adoptie

Ondanks de buitengewone R&D-capaciteit in Europa, blijft de adoptie achter door drie met elkaar verbonden blokkades:

1. Onzekerheid over regelgeving (het 'Red Flags Act'-dilemma)

Ongeveer 68% van de Europese organisaties begrijpt momenteel niet wat hun verplichtingen zijn onder de komende EU AI Act. Volgens het rapport investeren deze organisaties daardoor jaarlijks tot 28% minder in AI-technologie.

Momenteel gaat ongeveer 40% van de IT-uitgaven bij Europese bedrijven op aan compliance (naleving van regels). Rubel gebruikte een sterke metafoor: "Het is alsof je aan een marathon begint met een achterstand van 40 kilometer." De complexiteit wordt vergroot door de onduidelijke wisselwerking tussen de AI Act, AVG (GDPR), NIS2, DORA en honderden andere digitale beleidskaders.

Ze verwees naar de Britse "Red Flags Act" uit de 19e eeuw om de gevaren van overregulering te illustreren. Destijds moesten auto's in Londen stapvoets rijden, voorafgegaan door iemand met een rode vlag. Het resultaat? Het VK bleef achter, terwijl Frankrijk en Duitsland de auto-industrie domineerden. "De focus moet liggen op het reguleren van risico's, niet op het breed reguleren van de technologie voor elk scenario," aldus Rubel.

2. Het tekort aan digitale vaardigheden

Ongeveer 40% van de Europese bedrijven meldt een gebrek aan de nodige digitale vaardigheden. Bovendien duurt het wervingsproces voor AI-talent gemiddeld zes maanden—een eeuwigheid in deze sector. AWS probeert dit te tackelen met het AI Ready-initiatief, waarbij gratis cursussen over AI-geletterdheid en verantwoorde AI worden aangeboden. Bijna 50% van de banen die in de komende vijf jaar worden gecreëerd, zal AI-vaardigheden vereisen.

3. Financiering en investeringen

Er is een blijvende behoefte aan internationale investeringen en overheidsstimulansen voor lokale Europese ecosystemen. Innovators zien overheidssubsidies als een cruciale hefboom om wereldwijd te kunnen concurreren. Het behouden van Europees talent is daarbij essentieel voor de groei van lokale kampioenen.

De strategie van AWS: Compliance, soevereiniteit en verantwoorde AI

Op de vraag hoe AWS klanten helpt bij het navigeren door de EU AI Act, lichtte Rubel een meerledige strategie toe:

Ondersteuning bij beleid: AWS pleit voor een risicogebaseerde benadering om regelgeving toekomstbestendig te maken.

Innovatiecentrum: Het Generative AI Innovation Center helpt klanten om AI juist in te zetten vóór compliance, bijvoorbeeld door AI te gebruiken voor het automatiseren van controles of het markeren van desinformatie via watermerken in Amazon Bedrock.

Verantwoorde AI (Responsible AI): Hoewel 85% van de organisaties verantwoorde AI als een topprioriteit ziet, heeft slechts 25% een concreet programma. AWS richt zich op het vertalen van theorie naar praktijk met middelen zoals AI Service Cards (die uitleg geven over modelkeuzes en trainingsdata) en tools zoals Amazon SageMaker Clarify om bias (vooroordelen) in datasets te detecteren.

Laatste advies aan IT-leiders: investeer in mensen

Rubel besloot met een tweeledige boodschap voor IT-leiders:

1. Ga in gesprek met beleidsmakers: Zorg dat de stem van de praktijk gehoord wordt bij het ontwikkelen van innovatiebeleid om de concurrentiepositie van Europa te waarborgen.
2. Investeer in mensen: Zie dit niet enkel als een technologische revolutie, maar als een culturele verandering. "Goede AI heeft goede data nodig. Goede data heeft goede AI nodig. Maar goed werk heeft fundamenteel goede mensen nodig."

Door: Witold Kepinski