Amazon door Nederlandse stichting aangeklaagd wegens dataverzameling

De stichting nam in juni 2023 al contact op met Amazon over de stichting. Contact tussen SDBN en Amazon heeft de afgelopen maanden niet tot een oplossing geleid. Daarom begint SDBN namens haar achterban een collectieve rechtszaak tegen Amazon. Gedupeerden kunnen zich gratis aansluiten.

Collectieve rechtszaak

SDBN stelde Amazon op 27 juni 2023 aansprakelijk voor vermeende grootschalige inbreuken op fundamentele rechten van haar Nederlandse accounthouders op het terrein van privacy-, databescherming en consumentenrecht. De stichting verzocht hier direct mee te stoppen. SDBN meldt echter dat Amazon desondanks zijn praktijken voortzetten. Voorzitter van SDBN Anouk Ruhaak: “SDBN heeft Amazon uitgenodigd om in gesprek te gaan om tot een redelijke oplossing te komen. Die oplossing is er helaas niet gekomen. SDBN is daarom genoodzaakt namens ruim vijf miljoen Nederlandse accounthouders van Amazon een collectieve rechtszaak tegen het bedrijf te beginnen.”

Amazon is de grootste online retailer ter wereld en verzamelt op grote schaal data. Amazon verzamelt en verwerkt heimelijk veel meer persoonsgegevens dan zij aan accounthouders meldt stelt SDBN, zowel binnen als buiten haar platforms. Data van haar klanten noemt de stichting 'de grondstof voor het meest winstgevende deel van het Amazon concern'. "Door haar uitzonderlijke machtspositie als exploitant van ‘s werelds grootste digitale marktplaats is Amazon in staat om zeer gedetailleerde profielen te bouwen. Daarmee verdient Amazon grof geld in de online-advertentie industrie", aldus SDBN in een persbericht.

Consumenten volgen op internet

Uit onderzoek van SDBN blijkt dat Amazon ook buiten haar eigen websites het surfgedrag van accounthouders volgt, veelal zonder toestemming. In rap tempo is Amazon in de online-advertentie industrie na Google en Meta de belangrijkste speler op de wereldmarkt geworden. Een groot verschil met die bedrijven is volgens SDBN dat Amazon geen gratis diensten verleent. Een accounthouder betaalt dus dubbel voor zijn spullen: met geld en data.

SDBN stelt dat Amazon handelt in strijd met privacy-, databescherming en consumentenrecht. Het gedrag van Amazon staat volgens de stichting haaks op de beginselen en doelstellingen van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). De stichting beschuldigt Amazon van het verzamelen van grote hoeveelheden persoonsgegevens zonder geldige grondslag en zonder geïnformeerde toestemming van haar accounthouders. Als Amazon om inzage in de verwerkte gegevens wordt gevraagd, worden veel verwerkte gegevens door Amazon naar verluid verzwegen. Amazon verstuurt de verzamelde persoonsgegevens volgens SDBN bovendien naar de VS zonder de daarvoor vereiste waarborgen. De stichting wijst ook op diverse cyberaanvallen en datalekken bij Amazon, en stelt dat de e-commercegigant 'niet in staat is gebleken de door haar verwerkte persoonsgegevens veilig te bewaren'.

Ruhaak: “De onrechtmatige verwerking van persoonsgegevens door Amazon is zeer schadelijk. Accounthouders worden beïnvloed en geëxploiteerd zonder dat zij dit weten. Amazon genereert op haar beurt daar jaarlijks miljardenwinsten mee. SDBN wil dat tech bedrijven als Amazon hier mee stoppen. En nu overleg tot niets leidt kunnen we niet anders dan naar de rechter stappen.”

Boetes

Amazon kreeg al meerdere malen boetes opgelegd wegens privacyschendingen. Zo heeft de Luxemburgse privacy waakhond in de zomer van 2021 een recordboete van 746 miljoen euro opgelegd, omdat de verwerking van persoonsgegevens door Amazon niet in overeenstemming was met de AVG. Ook de Franse CNIL heeft Amazon in 2020 tot een boete van 35 miljoen euro veroordeeld.

SDBN nodigt Amazon uit om in gesprek te gaan om tot een redelijke oplossing te komen, waarbij Amazon zich vanaf nu aan de wet gaat houden en de Nederlandse accounthouders een schadevergoeding krijgen. Dat gesprek heeft niet geleid tot een redelijke oplossing. Daarom start SDBN een collectieve rechtszaak tegen Amazon bij de rechtbank Rotterdam om dit namens haar achterban af te dwingen. Bij individuele zaken waarin privacyrechten geschonden zijn legde de rechter tussen de € 250,- en € 2000,- euro schadevergoeding per persoon op.

SDBN komt in deze zaak op voor alle personen in Nederland, die in de periode vanaf 25 mei 2018 (de dag waarop de AVG in werking is getreden), een account hebben (gehad) op een Amazon dienst (zoals de webwinkel, waaronder Amazon.nl, Amazon.de, Amazon.co.uk, Amazon.fr, Amazon.com, Prime video of Twitch). Inmiddels hebben zich ruim 13.000 mensen aangemeld. Gedupeerden kunnen zich gratis bij Stichting Data Bescherming Nederland aanmelden via stichtingdatabescherming.nl of jestaattekoop.nl

Een woordvoerder van Amazon meldt in een reactie aan Dutch IT Channel: “We zijn het oneens met deze claims, en zullen ons via het juridische proces verdedigen. Het bewaken van de privacy en veiligheid van informatie van onze klanten is een topprioriteit en Amazon volgt alle juridische vereisten in landen en regio’s waar we actief zijn.”