Social media-platform mogen gebruikers niet laten kiezen tussen betalen of privacy

Moederbedrijf van Facebook en Instagram Meta hanteert het model al langer. Wie gratis van het platform gebruik wil blijven maken, moet akkoord gaan met het gebruik van hun data voor het vertonen van gepersonaliseerde advertenties. Wie dat niet wil kan voor 9,99 euro per maand een advertentievrij abonnement afsluiten.

Consent of pay

De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) had samen met zijn Noorse en Duitse tegenhanger de EDPB om een standpunt gevraagd over de kwestie. De EDPB oordeelt dat het geen eerlijke keuze is 'wanneer gebruikers moeten kiezen tussen een betaald abonnement zónder gevolgd te worden en een lidmaatschap waarvoor ze niet hoeven te betalen, maar waarbij dit wel gebeurt: het 'consent or pay'-model'.

Techbedrijven achter online platform moeten een derde optie bieden: een vorm van lidmaatschap die gratis is en waarbij gebruikers slechts beperkt gevolgd kunnen worden. De advertenties die deze gebruikers te zien krijgen zijn niet gebaseerd op hun gedrag op het hele internet, maar zijn contextueel. Dat wil zeggen dat de advertentie past bij de inhoud die de gebruiker op het platform op dat moment bekijkt.

'Een vrije, eerlijke keuze krijgen'

AP-voorzitter Aleid Wolfsen: "Privacy is niet alleen voor rijke mensen. Je moet een vrije, eerlijke keuze krijgen. Als een platform dreigt je online account op zwart te zetten zodra je niet akkoord gaat je online te laten volgen, is dat geen vrije keuze. Techbedrijven mogen je niet dwingen akkoord te gaan met het volgen van jouw gedrag op internet. Om jouw data bijvoorbeeld te verkopen aan advertentiebedrijven."

Wolfsen vervolgt: "Wanneer techbedrijven een onredelijk hoge prijs vragen voor een privacyvriendelijke optie, dan laten zij mensen met een kleine portemonnee geen keus. Vaak hebben zij zo’n platform nodig. Bijvoorbeeld voor hun werk of om in contact te blijven met familie. Het platform vaarwel zeggen is dan geen optie, maar de abonnementskosten ophoesten ook niet. Dat is geen keuze, dat is dwang."