Nederland moet snel werk maken van investeringen in digitale infrastructuur

“De noodzaak van een investeringsagenda is groot”, zegt Marijn van Vliet, directeur van DINL. “Het rapport van Draghi is duidelijk over de opgave die er Europabreed ligt: een jaarlijkse investeringsbehoefte van 750-800 miljard euro om de Europese concurrentiepositie toekomstbestendig te maken. Nederland moet nu investeren in haar digitale infrastructuur om economisch te profiteren van ontwikkelingen zoals kunstmatige intelligentie, quantum computing en edge-computing. Zonder een duidelijke investeringsagenda mist Nederland economische kansen en de mogelijkheid om eigen publieke waarden te borgen in de digitale toekomst.” 

Urgentie

De ondertekenaars van de brief wijzen onder meer op het feit dat de laatste intercontinentale zeekabels tussen Nederland en de V.S. aan het einde van hun levensduur zijn en er geen plannen zijn voor vervanging. Daarnaast is vooralsnog geen zicht op financiering voor een van de vier AI-gigafactories in Nederland. Ook zorgen problemen op het energienet voor forse knelpunten. De urgentie is groot en uitstel kostbaar. 

“Als Nederland digitaal koploper wil blijven, moeten we nú investeren in infrastructuur, innovatie en ruimte. Zonder gericht beleid en structurele investeringen verliezen we terrein — onze ambities op het gebied van AI en digitale soevereiniteit worden dan onhaalbaar. Internationale bedrijven kiezen steeds vaker voor andere landen vanwege de extreme netcongestie, met in Nederland de langste wachttijd van Europa, en het gebrek aan duidelijk beleid rond datacenters. Het Competitiveness Compass is een wake-up call: dit is het moment om door te pakken. Alleen met strategisch aangewezen locaties — met ruimte, grond en stroom — kunnen we duurzame groeilocaties voor multifunctionele datacenter-campussen realiseren,” aldus Stijn Grove, directeur van de DDA.

Digitale soevereiniteit

“Digitale soevereiniteit en economische weerbaarheid zijn niet vanzelfsprekend. Om dit te behouden en bestendigen, moeten we nu de fundamenten van onze digitale infrastructuur verstevigen door gericht te investeren,” stelt Petra Claessen, voorzitter van BTG. “Niet alleen voor de technologie van morgen zoals AI en quantum, maar vooral om publieke waarden en maatschappelijke inclusie te borgen. De digitale transitie raakt alle sectoren. Daarom pleiten wij voor een integrale aanpak waarin overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen gezamenlijk optrekken. Alleen zo bouwen we aan een toekomstbestendige samenleving waarin technologie ten dienste blijft staan van onze samenleving.” 

“Digitale vooruitgang begint bij een sterke en open netwerkinfrastructuur,” aldus Andrew van der Haar, Managing Director FCA. “Glasvezel vormt de stille motor achter AI, cloud en quantum. Als Nederland zijn positie als digitaal knooppunt wil behouden, moeten we nu investeren in de versnelling van aanleg, verduurzaming en openheid van onze fysieke digitale infrastructuur. Zonder een robuuste en toekomstbestendige basis van glasvezelnetwerken zijn de digitale ambities slechts luchtkastelen.” 

Belangrijke aanbevelingen in de brief zijn onder meer:

1. Oprichting van een ‘digitaal infrastructuurfonds’ om investeringen in digitale infrastructuur te financieren en cofinanciering beschikbaar te hebben voor het aantrekken van Europese middelen. Dit fonds zou zich moeten richten op de aanlanding van nieuwe intercontinentale zeekabels en de ontwikkeling van multifunctionele datacenter-campussen op geschikte locaties.

2. Ontwikkeling van een publiek-private investeringsstrategie gericht op het aantrekken van een Europese AI-fabriek en deelname aan Europese IPCEI-projecten zoals de al lopende projecten MISD (secure by design edge-computing infrastructuur) en ECOFED (Europees cloud-ecosysteem). Hierbij horen ook investeringen in Europese open source alternatieven voor veelgebruikte clouddiensten.

3. Verdieping van het ondernemers- en investeringsklimaat voor digitale innovatie, met aandacht voor regelgeving rondom aandelen als loon, meer investeringsmogelijkheden voor pensioenfondsen in R&D-activiteiten, en de invoering van de ‘New Competition Tool’ om concurrentieproblemen in digitale markten aan te pakken. 

De initiatiefnemers van de brief hebben er vertrouwen in dat de Kamer tijdens het debat een duidelijk signaal afgeeft waaruit blijkt dat de noodzaak voor meer gerichte investeringen in de digitale infrastructuur wordt gezien. “De urgentie is groot, de kosten van niets doen hoog. Het is echt noodzakelijk om door te pakken, want de wereld om ons heen zit niet stil”, besluit Van Vliet.