Gartner: Generatieve AI, composite AI en verantwoorde AI op korte termijn breed toegepast in bedrijfsleven

Dit is door Gartner bekendgemaakt tijdens de Gartner CFO & Finance Executive Conference in London. Generatieve AI (GenAI) ontwikkelt zich snel, mede door de opkomst van publiek toegankelijke tools zoals ChatGPT, Microsoft Copilot en Google Gemini. Uit het Gartner 2025 Finance Technology Bullseye Report blijkt dat 80 procent van de onafhankelijke softwareleveranciers tegenwoordig AI-functionaliteiten in hun bedrijfsapplicaties inbouwt, wat een forse stijging is ten opzichte van minder dan 5 procent in 2024. Financiële leidinggevenden zoeken naar technologieën die hen helpen de groeiende hoeveelheid data in complexe financiële operaties te verzamelen, beoordelen en analyseren.

Volgens Alex Levine, directeur-analist bij Gartner, differentiëren toonaangevende leveranciers zich op gebieden als bedrijfsgereedheid, prijsstelling, infrastructuur, veiligheid en aansprakelijkheden. Door verbeterde modellen en nieuwe toepassingen wordt GenAI toegankelijker voor diverse financiële functies, met een verwachte impact op bijna alle financiële processen binnen twee jaar.

Composite AI: combinatie van technieken voor complexere taken

Composite AI, ook wel hybride AI genoemd, combineert verschillende AI-methoden, zoals machine learning, deep learning, regelgebaseerd redeneren en optimalisatiemodellen. Deze aanpak vergroot het toepassingsbereik en de effectiviteit van AI-oplossingen, omdat geen enkele techniek afzonderlijk geschikt is voor alle businessuitdagingen.

Levine benadrukt dat composite AI vooral waardevol is voor organisaties met beperkte historische data maar sterke domeinkennis: “Het stelt bedrijven in staat om AI in te zetten voor complexere redeneringtaken en oplossingen te ontwikkelen die menselijke expertise integreren en zich aanpassen aan uiteenlopende scenario’s.”

De implementatie kent uitdagingen, zoals gebrek aan expertise in het combineren van AI-methoden, de complexiteit van modelbeheer (ModelOps) en vraagstukken rond vertrouwen, beveiliging en ethisch gedrag.

Verantwoorde AI als randvoorwaarde

Verantwoorde AI (responsible AI / RAI) omvat een kader voor ethisch, transparant, eerlijk en verantwoord AI-gebruik, met aandacht voor risicobeheersing, verklaarbaarheid, vooringenomenheid, privacy, veiligheid, duurzaamheid en compliance met wetgeving. Levine waarschuwt dat RAI vaak onderbelicht blijft, terwijl het cruciaal is voor duurzaam AI-succes. “Naarmate AI dieper in bedrijven en de samenleving verweven raakt, worden RAI-praktijken steeds vaker vastgelegd in governance-structuren en regelgeving", aldus de analist.

Gartner adviseert organisaties zakelijke waarde af te wegen tegen ethische en juridische grenzen, het beschermen van intellectueel eigendom en waarborgen van eerlijkheid voor klanten en burgers. Financiële afdelingen moeten bovendien rekening houden met controleerbaarheid en nauwkeurige rapportages. Wetgeving zoals de Europese Artificial Intelligence Act maakt RAI niet langer optioneel, maar een vereiste voor organisaties die AI inzetten.

Gartner baseert deze inzichten op de Hype Cycle for AI in Finance, 2025, waarin de volwassenheid en adoptie van technologieën worden geanalyseerd. Het volledige rapport is beschikbaar voor klanten. Niet-klanten kunnen terecht in The CFO Report.