NVB vestigt aandacht op emoties tijdens fraudepoging

Marco Doeland, Teamlead Veiligheid bij de NVB: ‘Het is belangrijk om oog te hebben voor gevoelens als schaamte en verdriet bij slachtoffers. Maar om fraude te voorkomen, moeten we verder kijken. Fraudeurs wisselen voortdurend van tactiek, waardoor het voor mensen steeds lastiger wordt om te herkennen of een e-mail, telefoontje of ander bericht echt of nep is. Wat wél constant is, is de manier waarop fraudeurs emoties manipuleren. Als mensen leren de signalen van hun eigen lichaam daarbij te herkennen, kan dat veel leed helpen voorkomen. Precies dat willen we nu onderstrepen: je gevoel is de beste waarschuwing tegen fraude.’

Emoties als alarmsysteem

Fraudeurs richten zich doelbewust op het manipuleren van emoties om rationeel denken te omzeilen. Ze creëren bijvoorbeeld acute angst ('uw spaargeld loopt gevaar!') of overdonderen slachtoffers met snelheid en druk (‘u moet nu handelen, anders bent u alles kwijt’ of ‘anders mist u deze unieke kans!’). Het doel is een staat van stress of opwinding te veroorzaken, waardoor iemand impulsief en ondoordacht handelt. Dat maakt een potentieel slachtoffer kwetsbaar, maar juist dat gevoel vormt tegelijkertijd ook een belangrijk middel ter bescherming tegen fraude.

Maarten Boksem, hoogleraar Neurowetenschappen aan de Erasmus Universiteit Rotterdam legt uit: “Emoties als angst en opwinding activeren direct ons sympathisch zenuwstelsel. Dit is een automatisch overlevingsmechanisme dat stresshormonen zoals adrenaline vrijmaakt. Deze hormonen veroorzaken bepaalde reacties in ons lichaam die we allemaal kennen: een hart dat sneller klopt, een versnelde ademhaling en zweten. Als je midden in een gesprek met een onbekende plotseling deze fysieke reacties voelt, is de kans groot dat er iets niet klopt.”

140 BPM-track, geproduceerd door Cynthia Spiering

Om mensen bewust te maken van emoties en gevoelens als indicator voor fraude, ontwikkelde de NVB samen met dj Cynthia Spiering een speciale track die de lichamelijke reactie op stress, angst of opwinding tijdens een fraudepoging direct hoorbaar maakt. Het nummer verweeft donkere, pulserende synths, vocals en het geluid van hartkloppingen met hypnotiserende ritmes op 140 BPM, dat symbool staat voor de verhoogde hartslag bij emotionele manipulatie. De opbouw van de beat laat die spanning langzaam toenemen en mondt uit in een krachtige drop die de fysieke reactie voelbaar maakt. Zo maakt het nummer duidelijk hoe spanning en emotionele manipulatie je lichaam beïnvloeden, en helpt de track luisteraars hun verhoogde hartslag als signaal van fraude te herkennen. Wanneer je hart op het ritme klopt, is dat een alarmsignaal om alert te zijn op fraude. De track ‘Feel the pressure’ is nu te beluisteren via Soundcloud en later deze week via Youtube en Spotify.

Cynthia Spiering is al ruim 10 jaar bezig als dj en producer en is niet meer weg te denken uit de elektronische muziekscene. Afgelopen zomer draaide ze nog op Verknipt Arena in de Johan Cruijff Arena voor 40.000 bezoekers. Sinds 2021 organiseert ze met haar eigen label Courtoisy ook eigen evenementen, waaronder dit jaar tijdens ADE in De Melkweg waar ze de nieuwe track ten gehore zal brengen.

Meer informatie over het herkennen en voorkomen van fraude is te vinden op voorkomfraude.nl.