Witold Kepinski - 19 juni 2025

Gratis internet kent hoge prijs: Rathenau Instituut roept op tot koerswijziging beleid online tracking

Internetgebruikers betalen een aanzienlijke prijs voor gratis apps en websites, en de overheid schiet momenteel tekort in het beperken van de risico’s van online tracking. Dit is de kernconclusie van het vandaag gepubliceerde rapport ‘De prijs van gratis internet’ van het Rathenau Instituut. Het instituut roept de Tweede Kamer op om het trackingbeleid fundamenteel te herzien.

Gratis internet kent hoge prijs: Rathenau Instituut roept op tot koerswijziging beleid online tracking image

Het rapport belicht dat het volgen van online gedrag van individuen negatieve gevolgen kan hebben voor hun privacy, autonomie, veiligheid, gelijke behandeling en welzijn. Bovendien uit het zorgen over de nationale veiligheid en de democratie. Eerder beleid om online tracking aan banden te leggen heeft volgens het rapport nauwelijks tot veranderingen geleid. Online tracking blijft wijdverspreid en de technieken om internetgebruikers te volgen worden steeds geavanceerder. Dit alles vindt plaats binnen een complex en ondoorzichtig ecosysteem waarin gegevens via diverse technieken worden verzameld, geanalyseerd en verhandeld.

Het Rathenau Instituut pleit ervoor om twee alternatieven serieus te overwegen: het stimuleren van contextueel adverteren en het bevorderen van betaalde online diensten. Beide alternatieven vereisen aanzienlijk minder persoonlijke gegevens. Bij contextueel adverteren worden advertenties getoond op basis van de inhoud van de bezochte webpagina, in plaats van op basis van persoonlijke profielen. Hoewel betalen voor diensten offline gangbaar is, is dit online nog relatief ongebruikelijk.

Tracking

De overstap naar deze alternatieven vereist een ander verdienmodel, wat geen eenvoudige opgave is. Online tracking is een fundamentele pijler van het concept van "gratis internet". De handel in data over internetgebruikers is een internationale miljardenindustrie, waarbij diverse bedrijven binnen een complex advertentie-ecosysteem hun inkomsten genereren.

"De alternatieven die wij schetsen zijn niet eenvoudig te realiseren en vergen een gezamenlijke Europese inzet", stelt Eefje Cuppen, directeur van het Rathenau Instituut. "Toch is het belangrijk om hier een serieus gesprek over te voeren, want zaken als privacy, veiligheid en de democratie zijn te belangrijk om via een pop-up weg te klikken."

Het volledige rapport is beschikbaar voor verdere inzage.

Omada by TP-Link partnerevent 2025 BN + BW
Gartner BN tm 12-11-2025 - 1

Wil jij dagelijkse updates?

Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief!