Patrick van de Coolwijk - Lenovo: 'Verantwoorde inzet van AI essentieel voor digitale wendbaarheid overheid'
In een tijd waarin geopolitieke verschuivingen, technologische innovatie en toenemende dreigingen op het gebied van cybersecurity gelijktijdig druk uitoefenen op de publieke sector, wordt digitale wendbaarheid steeds crucialer. Voor overheden betekent dit dat zij niet alleen snel moeten kunnen inspelen op veranderingen, maar dit ook op een veilige en verantwoorde manier moeten doen. Patrick van de Coolwijk (foto), Sales Director Enterprise Public Sector and Global Accounts BeNeLux bij Lenovo, ziet in zijn werk met overheden hoe AI enerzijds nieuwe kansen biedt voor efficiëntie en veiligheid, maar anderzijds ook nieuwe risico’s en verantwoordelijkheden met zich meebrengt.

Een belangrijk thema voor de klanten van Patrick van de Coolwijk is de geopolitiek en de impact daarvan op digitale transformatie. "We zien de impact van veranderende verhoudingen tussen landen, streven naar soevereiniteit en vragen over de betrouwbaarheid van partners," zegt Van de Coolwijk. Deze ontwikkelingen hebben directe gevolgen voor de wendbaarheid van organisaties en de manier waarop zij hun digitale transformatie vormgeven.
Lenovo geeft het goede voorbeeld met een flexibele inrichting van de eigen organisatie, onder meer met een wendbare supply chain. "De hele geopolitieke situatie zorgt ervoor dat we uitdagingen zien in de supply chain. Dat zagen we tijdens Covid, en nu bij Amerikaanse beleidswijzigingen." Lenovo heeft er daarom voor gekozen om wereldwijd te produceren, in plaats van slechts in enkele regio's.
Dankzij deze strategie, en ondersteund door kunstmatige intelligentie (AI), kon Lenovo tijdens de pandemie snel schakelen en productie verplaatsen naar fabrieken in Amerika, Europa, Afrika en Zuid-Amerika. AI speelt nu een sleutelrol in die wendbaarheid. Het stelt Lenovo in staat om fabrieken snel te herinrichten en nieuwe producten te maken.
Security centraal
Ook security is een belangrijk onderwerp in gesprekken met de overheid. "Iedereen is daarover aan het nadenken. De vraag die vaak aan ons gesteld wordt is: hoe kunnen jullie ons helpen met cybersecurity?" Lenovo omarmt AI ook op het gebied van cybersecurity. Daarbij introduceert het bedrijf het concept van 'Smarter AI for All', waarbij verantwoord gebruik centraal staat.
"We hebben een Responsible AI Committee opgericht dat al onze oplossingen evalueert op basis van diversiteit, transparantie, privacy en veiligheid." Lenovo heeft zes pijlers geformuleerd waaraan hun AI-oplossingen moeten voldoen: inclusiviteit, privacy en veiligheid, verantwoordelijkheid en betrouwbaarheid, transparantie, uitlegbaarheid van beslissingen, en maatschappelijke en milieueffecten.
Security is zo bij Lenovo 'by design' onderdeel van elk product, van smartphone tot server. "Van pocket tot cloud houden wij rekening met security in onze producten. Onze Think Shield-oplossingen zijn daar een voorbeeld van, waarbij AI wordt ingezet om bijvoorbeeld phishing en malware te detecteren en incidenten proactief te voorkomen. We investeren fors in deze oplossingen en zorgen ervoor dat security integraal wordt benaderd: over het volledige portfolio van pc's, servers, opslag en netwerken heen.”
Cybersecurity-race
De inzet van AI in security brengt ook nieuwe uitdagingen met zich mee. "AI helpt niet alleen in de verdediging, maar ook de aanvaller maakt er gebruik van. Het is een ratrace," zegt Van de Coolwijk. Daarom wordt veel geïnvesteerd in het optimaliseren van AI-security. AI wordt gebruikt om patronen te herkennen, dreigingen te voorspellen en incidenten te voorkomen. Dit gebeurt op basis van proactieve monitoring en analyse, zodat bedreigingen kunnen worden aangepakt voordat ze schade aanrichten.
Opkomende technologie zoals AI agents, systemen die zelfstandig kunnen opereren, vormen een nieuw risico in het dreigingslandschap. Lenovo legt daarom ook deze systemen langs de meetlat van hun Code of Conduct. "Je moet altijd in control blijven over je agents," benadrukt Van de Coolwijk. AI mag geen eigen leven gaan leiden. Het is van cruciaal belang dat deze agents transparant en controleerbaar zijn opgezet, zodat beslissingen uitlegbaar blijven en organisaties de regie houden over hun IT-omgeving.
Samenwerking
Lenovo werkt samen met een groot netwerk van partners om AI-oplossingen te realiseren. "Het is een community van bedrijven en oplossingen. Wij faciliteren dat met onze infrastructuur, zoals servers en AI-ready laptops." In hun Think Shield-portfolio werkt Lenovo bijvoorbeeld samen met partijen als SentinelOne om endpoint security te leveren op basis van AI. Deze samenwerking stelt Lenovo in staat om geavanceerde beveiligingsoplossingen te bieden die niet alleen detectie, maar ook herstel van aanvallen mogelijk maken, bijvoorbeeld door automatische BIOS-herstelmechanismen.
Specifiek voor de overheid ziet Van de Coolwijk enkele verschillen ten opzichte van de private sector. "Bedrijven kunnen sneller experimenteren met AI-oplossingen. Overheden worden soms geremd door privacywetgeving zoals de AVG." Toch zijn ook overheden volop bezig met hybride infrastructuren en AI-ondersteunde beveiligingsdiensten. Uit onderzoek blijkt dat bijna 79% van de organisaties in EMEA werkt aan AI-gebaseerde beveiligingsdiensten. In de publieke sector speelt echter het spanningsveld tussen innovatie en regelgeving een grotere rol dan in het bedrijfsleven.
Onderwijs en gezondheidszorg
Daarnaast wijst Van de Coolwijk op de groeiende rol van AI in andere publieke domeinen, zoals onderwijs en gezondheidszorg. "In het onderwijs helpen we scholen na te denken over waar AI kan helpen, bijvoorbeeld bij het nakijken van toetsen of real-time vertalingen." Ook in de zorg biedt Lenovo AI-oplossingen, bijvoorbeeld voor medische beeldverwerking in ziekenhuizen. AI kan daar worden ingezet om röntgenfoto's te analyseren, patiëntgegevens te monitoren of behandelplannen te optimaliseren.
Een bijzonder voorbeeld is de toepassing van AI in steden. "In Barcelona hebben we een supercomputer staan die het verkeer reguleert, toeristenstromen beheert en veiligheid bevordert. Deze AI-oplossing wordt ingezet door hulpdiensten als politie, brandweer en ziekenhuizen. Het zorgt ervoor dat mensen toegang hebben tot informatie, dat het verkeer goed doorstroomt, en dat nooddiensten snel en efficiënt kunnen opereren." Dit voorbeeld toont volgens Van de Coolwijk aan hoe AI een concrete bijdrage kan leveren aan stedelijke veiligheid en leefbaarheid.
Maatschappelijke waarde
Volgens Van de Coolwijk is het essentieel dat AI op een verantwoorde en veilige manier wordt toegepast, zeker in de publieke sector. "Veiligheid staat bij alles wat we doen voorop." Lenovo helpt overheden, onderwijsinstellingen en zorginstellingen om AI strategisch en verantwoord in te zetten, met respect voor regelgeving en met oog voor maatschappelijke impact. Daarbij is het belangrijk dat organisaties scenario's ontwikkelen en meerdere oplossingsrichtingen hebben. "Je moet zorgen dat je geen afhankelijkheid creëert," zegt Van de Coolwijk. AI kan juist helpen bij het uitwerken van toekomstscenario's en het vergroten van de weerbaarheid. Of het nu gaat om het verbeteren van dienstverlening, het verhogen van veiligheid of het optimaliseren van processen: AI kan echt het verschil maken."