Digitalisering Overheid: Nieuws uit de Kamerbrief

Vernieuwing van digitale en fysieke dienstverlening

De overheid werkt aan de modernisering van Overheid.nl, dat moet uitgroeien tot een centrale, betrouwbare online wegwijzer. Het doel is om de dienstverlening te standaardiseren en overzichtelijker te maken voor burgers en ondernemers. Een bètaversie van deze nieuwe wegwijzer wordt deze zomer gelanceerd.

Daarnaast wordt de rol van gemeenten in de fysieke dienstverlening versterkt. Vanaf 2026 krijgen gemeenten meer beleidsvrijheid over de middelen voor de Informatiepunten Digitale Overheid (IDO's), omdat de Specifieke Uitkeringen (SPUKs) worden omgezet in fondsuitkeringen. Hierdoor vervalt de wettelijke plicht om een IDO in stand te houden. Wel wordt er gewerkt aan bestuurlijke afspraken over de doelen en effecten van deze dienstverlening.

Sterkere digitale weerbaarheid en autonomie

De overheid deelt de zorgen over de risico’s van een te grote afhankelijkheid van enkele grote technologiebedrijven, de zogenaamde ‘digitale monoculturen’. Om de digitale autonomie te versterken en de afhankelijkheden te verminderen, wordt gewerkt aan een nieuwe IT-sourcingstrategie. De overheid hanteert hierbij het uitgangspunt "open, tenzij" voor overheidssoftware, wat betekent dat broncode in beginsel als open source wordt vrijgegeven.

De overheid overweegt ook om het Small Business Innovation Research (SBIR) instrument in te zetten voor de ontwikkeling van alternatieve oplossingen voor de overheid. Dit kan nieuwe inkoopopties creëren en de markt voor digitaal autonome overheidsdiensten stimuleren.

Op Europees niveau wordt Nederland een van de oprichtende lidstaten van het European Digital Infrastructure Consortium (EDIC). De EDIC moet de Europese digitale soevereiniteit versterken en technologische afhankelijkheden verkleinen.

Updates over digitale veiligheid en identiteit

Naar aanleiding van de NCTV-casus is het Voorschrift Informatiebeveiliging Rijksdienst Bijzondere Informatie (VIRBI) geactualiseerd. De aanscherpingen moeten de structurele en organisatorische waarborgen rondom de omgang met bijzondere informatie versterken. De verbeteringen richten zich onder meer op strengere autorisatie , verplicht risicogestuurd toezicht en het bevorderen van een bewustere veiligheidscultuur.

Wat betreft digitale identiteit, zijn de verschillen tussen DigiD en het Deense MitID onderzocht. De Deense MitID biedt gebruikers meer keuze in uitgifte- en inlogmethoden, waaronder inloggen zonder smartphone. De overheid verkent opties om DigiD toegankelijker te maken, bijvoorbeeld via een desktopapplicatie met een NFC-lezer en de mogelijkheid om DigiD op het hoogste betrouwbaarheidsniveau bij de gemeentebalie aan te vragen.

Overzicht gebruik sociale media

Een inventarisatie laat zien dat 48 onderzochte overheidsorganisaties in de lente van 2025 voornamelijk gebruikmaakten van LinkedIn (46), X (36), Instagram (35), YouTube (34) en Facebook (32). Platformen als Threads, WhatsApp, Snapchat en BlueSky worden in mindere mate gebruikt. Er wordt geen gebruikgemaakt van TikTok.