Privacy First uit felle kritiek op Implementatiewet witwassen en terrorismefinanciering

In een consultatiereactie van 29 augustus 2025 noemt de organisatie het wetsvoorstel een "privatisering van de misdaadbestrijding". Volgens Privacy First leidt dit tot grote maatschappelijke schade en ondermijnt het het vertrouwen van burgers in zowel de financiële sector als de overheid.

Privacy First benadrukt dat hun bezwaren niet gericht zijn tegen de betrokkenheid van bedrijven bij misdaadbestrijding, maar tegen het feit dat bedrijven taken krijgen toebedeeld waarvoor zij niet zijn toegerust.

Kernpunten van de kritiek

De stichting zet in haar 40 pagina's tellende document een reeks fundamentele bezwaren uiteen:

Fundamentele rechten en discriminatie: De organisatie stelt dat de regelgeving de grondrechten van burgers, het mkb en kleine non-profitorganisaties onvoldoende respecteert. De wet zou leiden tot toename van discriminatie en "de-risking", waarbij bepaalde groepen klanten, zoals mensen met een Amerikaanse nationaliteit, worden geweigerd vanwege de hoge kosten en het risicoprofiel dat hen wordt toegekend. Dit gebeurt ook met stichtingen en cash-intensieve sectoren.

Grootschalige gegevensverwerking: Privacy First noemt de verwerking en uitwisseling van persoonsgegevens "uitermate riskant". De organisatie spreekt van een "bancair sleepnet" en uit ernstige zorgen over de verplichte verwerking van burgerservicenummers (BSN) en geboortedata, en het gebrek aan duidelijke afbakening van overheidsinstanties die gegevens mogen uitwisselen. De stichting eist een heldere afbakening en een onafhankelijke audit van de gegevensverwerking bij zowel de overheid als de private sector.

Gebrek aan onafhankelijke controle: De stichting bekritiseert het ontbreken van een mechanisme voor het corrigeren van fouten in de regelgeving en de uitvoeringspraktijk. Privacy First pleit voor de oprichting van een onafhankelijk instituut om tegenwicht te bieden bij de totstandkoming van risico-analyses en voorlichtingsuitingen. Daarnaast moet een laagdrempelige klachtenprocedure bij een financiële ombudsman worden ingesteld.

Kosten en effectiviteit: De effectiviteit van het huidige systeem is volgens Privacy First nooit serieus getoetst. De complexiteit van de wetgeving leidt tot hoge kosten voor bedrijven, die de kosten van het cliëntenonderzoek (CDD) doorberekenen aan hun klanten. De stichting wil een verbod op het doorberekenen van deze kosten voor basisdiensten. Ook moet de regering een onafhankelijk onderzoek instellen naar de werkelijke nalevingskosten en de effectiviteit van de regels.