Britt Hoppenbrouwers - Netcompany: modernisering als Europese kans

De Nederlandse overheid staat voor de grote uitdaging haar legacy IT-systemen te vernieuwen. De nieuwe Nederlandse Digitaliseringsstrategie is hiervoor een belangrijk vertrekpunt. Maar om echt het verschil te maken, is volgens Britt Hoppenbrouwers meer nodig dan alleen een visie op papier – het vraagt om durf, daadkracht en nauwe samenwerking tussen de overheid en marktpartijen.

Hoppenbrouwers, die in haar twintig jaar bij de Rijksoverheid betrokken was bij diverse digitaliseringsprojecten, ziet een kans om twee grote uitdagingen tegelijk aan te pakken. “Het is cruciaal dat we nu stappen zetten richting Europese digitale soevereiniteit,” stelt Hoppenbrouwers. “Door stevig in te zetten op publiek-private samenwerking met Europese marktpartijen, kunnen we onze verouderde legacy-systemen moderniseren én werken aan minder afhankelijkheid van niet-Europese technologie – twee vliegen in één klap.”

Praktische uitdagingen

Legacy modernisering blijft een structureel probleem waar de overheid al jaren mee kampt. “Het gaat bijvoorbeeld om grote, robuuste systemen die essentieel zijn voor het uitkeren van geld aan burgers. Die systemen moeten gemoderniseerd worden, maar de uitvoering gaat traag.”

De wens om nu dingen echt anders te doen, leeft sterk bij de overheid, maar de praktische uitvoering blijft lastig. “De mindset is nu totaal anders dan twintig jaar geleden. De wil is er, maar de uitdagingen in de uitvoering zijn (te) groot. Iedereen weet dat de systemen vervangen moeten worden. Maar omdat ze zo kritiek zijn voor het functioneren van onze maatschappij, voelt het als een enorme verantwoordelijkheid dergelijke beslissingen te nemen.” Ze pleit voor meer lef, leiderschap en gedeelde verantwoordelijkheid met andere (private) partijen.

Leiderschap door publiek en private partijen

Hoppenbrouwers ziet dat er grote stappen zijn gezet rondom publiek-private samenwerking. Inmiddels is er meer openheid binnen de overheid samen met de private sector op te trekken. “Er bestaat natuurlijk een verschil in dynamiek tussen de publieke en private sector. Publieke waarden worden niet uitsluitend door de overheid nagestreefd; ze kunnen ook gewaarborgd worden door partijen die al bewezen oplossingen bieden.”

“Gebruik belastinggeld op een verstandige manier. Ga niet twee jaar lang zitten brainstormen om zelf het wiel uit te vinden.” Ze benadrukt dat het niet gaat om standaardoplossingen zonder context, maar om het verantwoord inzetten van bestaande expertise om versneld tot resultaat te komen. “Verantwoorde digitalisering betekent voor ons ook: hergebruik daar waar het kan, en ga alleen opnieuw ontwikkelen als dat echt noodzakelijk is.”

Verantwoorde digitalisering

In haar rol bij Netcompany zet Hoppenbrouwers zich in voor die verantwoorde digitalisering. “We willen niet verkopen om het verkopen. We willen verantwoordelijkheid nemen en bijdragen aan het verbeteren van de dienstverlening van organisaties richting de burger.” Daarbij verwijst ze naar het Deense model, waarin Netcompany een belangrijke rol speelde. “Denemarken scoort hoog op digitale dienstverlening aan burgers, mede dankzij onze bijdrage. Ik hoop dat we deze lijn ook in Nederland kunnen doorzetten.”

Netcompany heeft recent een transformatieve AI-tool gelanceerd, genaamd Feniks AI. De eerste resultaten uit Denemarken zijn veelbelovend en Hoppenbrouwers ziet dan ook potentie voor de Nederlandse overheid. “Bij de modernisering van een legacy-systeem moet er een afgebakende functionele vraag geformuleerd worden. Daar kun je AI perfect voor inzetten. Het kan helpen bij het analyseren van de bestaande systemen, het herkennen van elementen die hierin behouden kunnen blijven en het helpen met het genereren van nieuwe code gebaseerd op huidige wet- en regelgeving. Dit alles in een veel kortere tijd, terwijl de huidige systemen blijven doordraaien.”

De mogelijkheden zijn groot. “Je hebt door het gebruik van AI veel sneller een fundament waarop je verder kunt bouwen. Als ex-CIO word ik daar echt enthousiast van. Ik kijk ernaar uit om deze aanpak vaker toe te passen.”

Lef als sleutel tot succes

Hoppenbrouwers kijkt positief naar de toekomst. “Ik heb het idee dat overheden op verschillende niveaus meer met elkaar samenwerken. Niet meer: het Rijk doet dit en gemeenten doen dat, maar het gebeurt nu in samenspraak.” Ze hoopt dat Nederland in dat opzicht meer richting het Deense model kan bewegen. “Ook al hebben we het Huis van Thorbecke, misschien kunnen we daarin toch wat stappen zetten. En als we willen dat de digitale dienstverlening van de overheid toekomstbestendig wordt, is het zaak nu te investeren in modernisering, nóg meer samenwerking en verantwoorde inzet van technologie. Ik geloof dat we daar als Netcompany een waardevolle rol in kunnen spelen.”