Nederlandse bedrijven willen samenwerken met start-ups, maar niet rond AI

Dit blijkt uit het Open Innovation Report 2025, een onderzoek uitgevoerd door IT-dienstverlener Sopra Steria (voorheen Ordina) in samenwerking met business school INSEAD. Slechts 38% van de Nederlandse bedrijven heeft de afgelopen twee jaar samengewerkt met start-ups op het gebied van AI, wat het op één na laagste percentage in Europa is. Dit is opmerkelijk, aangezien samenwerking met start-ups juist een effectieve manier is om AI snel te integreren.

Ondanks de terughoudendheid op het gebied van AI, kijken Nederlandse bedrijven ambitieus naar de toekomst: 87% geeft aan binnen twee jaar opnieuw of voor het eerst met start-ups te willen samenwerken, wat eveneens een Europees record is. Hiermee neemt Nederland een leidende positie in binnen de Europese focus op technologische innovatie. Toch brengt deze vooruitstrevende houding ook uitdagingen met zich mee, met name op het gebied van AI.

Structuur en leiderschap vormen belemmering

In Nederland ligt de verantwoordelijkheid voor samenwerkingen met start-ups in 63% van de gevallen bij het middenmanagement, een aanzienlijk hoger percentage dan het Europees gemiddelde van 46%. Deze positionering kan leiden tot vertragingen in besluitvorming over AI en een gebrek aan strategische richting. Een probleem is dat het middenmanagement, bewust of onbewust, de samenwerking met AI-start-ups kan belemmeren.

40% van de Nederlandse bedrijven noemt een gebrek aan structuur als de belangrijkste hindernis bij samenwerking met start-ups op het gebied van AI, vergelijkbaar met Noorse (40%), Spaanse (35%) en Duitse (29%) bedrijven. Dit laat zien dat de innovatiedrang in Nederland groot is, maar dat de vertaalslag naar duurzame en impactvolle samenwerkingen met AI-start-ups nog verdere professionalisering vereist.

Nederland heeft unieke positie

In vergelijking met buurlanden springt Nederland eruit als het gaat om samenwerking met start-ups:

• Hoogste score in Open Innovatie: 59% van de bedrijven startte de afgelopen twee jaar voor het eerst een samenwerking met een start-up.
• Grootste intentie: 87% wil binnen twee jaar (opnieuw) samenwerken met start-ups.
• Lage adoptie van AI-samenwerkingen: slechts 38% werkte recent met een start-up samen op AI-gebied.
• Hoge mate van verantwoordelijkheid bij middenmanagement: 63%.
• Grote belemmering door gebrek aan structuur: 40%.

Joy van Baren, Portfolio Director bij Sopra Steria Benelux: "Nederland laat indrukwekkende cijfers zien als het gaat om het enthousiasme en de intentie tot samenwerking met start-ups. Tegelijkertijd zien we dat er juist op AI-gebied kansen liggen om start-ups in te zetten om te versnellen. Om internationaal concurrerend te blijven, is het essentieel dat bedrijven AI niet alleen als technologie zien, maar ook verankeren in hun strategie."