Tweede Kamer introduceert 'Digitale toets' voor wetgeving

Wetgeving wordt steeds vaker met ICT-systemen uitgevoerd. Dit vereist de omzetting van wetten naar gedetailleerde beslisregels en vervolgens naar computercode, waarbij ingrijpende keuzes gemaakt moeten worden die de Staten-Generaal vaak niet kan beoordelen, legitimeren of wijzigen. De 'Digitale toets' is specifiek bedoeld voor wetgeving waarbij de uitvoering sterk zal leunen op ICT.

De 'Digitale toets' omvat tien cruciale vragen die gesteld moeten worden bij de beoordeling van wetsvoorstellen:

• Hoe beoordelen uitvoeringsorganisaties de kansen en risico's van de digitale uitvoering van het wetsvoorstel?

• Heeft al een vertaling van wet naar beslisregels plaatsgevonden en is de vertaling naar computercode getest?

• Is beoordelingsruimte voor uitvoerders transparant en herleidbaar als er open normen in de wet zijn?

  
  

• Is duidelijk welke gegevens mogen worden gebruikt en is de kwaliteit hiervan in orde, met aandacht voor risico's bij hergebruik?

• Is de openbaarheid en toegankelijkheid van de code afgesproken, en hebben ambtenaren voldoende begrip ervan?

• Is voorzien in niet-digitale contactmogelijkheden voor burgers die tot aanpassing van besluiten kunnen leiden?

• Zijn risico's voor (kwetsbare) burgers bij falende digitale systemen in beeld gebracht?

• Gaan alarmbellen af bij disfunctionerende ICT-systemen of onbedoelde uitkomsten, en is herstel of maatwerk mogelijk?

• Beschikken toezichthouders over voldoende instrumenten, capaciteit, ICT-infrastructuur en technische kennis?

• Is vastgelegd wanneer en op basis waarvan de digitale uitvoering van de wet geëvalueerd wordt?

Wetgeving waarbij de 'Digitale toets' relevant is, betreft wetsvoorstellen die rechten of verplichtingen voor burgers bevatten waarover de overheid een besluit moet nemen, een omvangrijke doelgroep raken, of betrekking hebben op domeinen waar digitale of geautomatiseerde besluitvorming reeds gangbaar is, zoals sociale zekerheid en fiscaliteit.