DUO zet grote stap in vernieuwing bekostigingssystemen, maar uitvoering blijft kwetsbaar
De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) heeft de aanpak voor de vernieuwing van haar ICT-landschap voor de bekostiging van onderwijsinstellingen fors verbeterd. Hoewel de nieuwe strategie leidt tot een beheersbaarder traject, waarschuwt het Adviescollege ICT-toetsing (AcICT) dat de uitvoering nog kwetsbaar is door een tekortschietend architectuurproces en een te grote afhankelijkheid van externen.
Sinds 2019 werkt DUO aan het project 'Doorontwikkelen Applicatielandschap Bekostiging' (DAB). Dit project moet de continuïteit garanderen van de jaarlijkse uitbetaling van circa 40 miljard euro aan onderwijsinstellingen. Nadat de vernieuwing moeizamer en duurder verliep dan gepland, werd het project eind 2023 gepauzeerd voor een heroriëntatie.
Nieuwe koers: Java en ALEF
De onlangs afgeronde heroriëntatie heeft geleid tot een nieuwe koers. DUO neemt afscheid van de eerdere technologieën Blueriq en RMS en kiest nu voor ontwikkeling in de programmeertaal Java. Daarnaast wordt voor complexe berekeningen gebruikgemaakt van de 'Agile Law Execution Factory' (ALEF) van de Belastingdienst.
Het Adviescollege is positief over deze stapsgewijze aanpak, waarbij het oude landschap gefaseerd wordt vervangen via regulier lifecyclemanagement. De totale kosten voor de komende periode (tot en met 2032) worden geraamd op 68 miljoen euro, bovenop de 37 miljoen euro die al is uitgegeven.
Knelpunten in de uitvoering
Ondanks de lof voor de verbeterde plannen, signaleert het adviescollege twee belangrijke risico's:
Afhankelijkheid van externen: Voor de sturing op deadlines en het maken van cruciale besluiten is DUO momenteel nog te afhankelijk van externe medewerkers. Het college adviseert om sleutelposities zo snel mogelijk in te vullen met eigen personeel.
Complexiteit door architectuur: Het huidige architectuurproces schiet tekort. Er worden keuzes gemaakt die het systeem onnodig ingewikkeld en duur maken. Zo wilde DUO zelf een codegenerator voor ALEF ontwikkelen, een taak waarvoor de organisatie volgens de toetsers niet de juiste expertise in huis heeft.
Advies: vereenvoudigen en doorpakken
Het Adviescollege adviseert de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap om door te gaan op de ingeslagen weg, maar wel direct in te grijpen op de architectuur. Zo moet DUO stoppen met de bouw van een eigen generator en simpelweg de bestaande technologie van de Belastingdienst gebruiken. Ook moet de risicobeheersing op projectniveau worden aangescherpt om te voorkomen dat de organisatie terugvalt in oude patronen.
Meer over Overheid
Over Witold Kepinski
