Witold Kepinski - 25 augustus 2025

Nederlandse bedrijven worstelen met AI volgens onderzoek Xebia

Nederlandse bedrijven omarmen massaal AI-assistenten, maar slagen er nauwelijks in om er daadwerkelijk waarde uit te halen. Dat blijkt uit de nieuwste editie van de Data & AI Monitor (2025/26) van techconsultancy Xebia. Hoewel bijna de helft van de organisaties experimenteert met generatieve AI, geeft minder dan 40% aan deze technologie op een waardevolle manier te gebruiken.

Nederlandse bedrijven worstelen met AI volgens onderzoek Xebia image

Het onderzoek, uitgevoerd onder meer dan 500 professionals in Europa en de VS, legt een dieper probleem bloot: het ontbreken van een solide datastrategie. Ruim de helft van de bedrijven kampt met slechte datakwaliteit en mist een datagedreven cultuur. "AI-assistenten leggen elke zwakte in het datafundament bloot," aldus Sjoerd Pieksma, Data & AI Strategy bij Xebia. "Zonder een doordachte aanpak doen deze tools meer kwaad dan goed."

Zorgen over Amerikaanse cloudafhankelijkheid

De discussie over digitale soevereiniteit zwelt aan in het Nederlandse bedrijfsleven. Driekwart van de bedrijven is afhankelijk van Amerikaanse cloudplatforms zoals Microsoft Azure en AWS, en meer dan de helft hiervan vindt deze situatie zorgelijk. De roep om een sterker Europees front tegenover de Amerikaanse techdominantie wordt steeds luider, vooral in gereguleerde sectoren.

Verschillen per sector

De volwassenheid op het gebied van AI verschilt sterk per sector. Zakelijke dienstverleners, die vaak al 'digital-native' zijn, lopen voorop. Zo'n 70% van hen heeft duidelijke AI-plannen en weet hier al vaker waarde uit te halen.

De maakindustrie en de gezondheidszorg bungelen daarentegen onderaan. De maakindustrie wordt gehinderd door verouderde systemen, terwijl de zorgsector worstelt met strenge privacyregels en versnipperde patiëntgegevens. In beide sectoren is de angst voor banenverlies door AI het grootst. Zakelijke dienstverleners zijn hier minder bezorgd over; zij zien AI meer als een hulpmiddel waarbij menselijke expertise onmisbaar blijft voor controle en validatie.

Opvallend is ook dat slechts 18% van de organisaties 'Responsible AI' als een prioriteit beschouwt. Hoewel bedrijven de inzet van AI in kernprocessen willen versnellen, blijft de aandacht voor ethiek en governance ver achter.

Omada by TP-Link partnerevent 2025 BN + BW
Gartner BN tm 12-11-2025 - 2

Wil jij dagelijkse updates?

Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief!