Markt kan overheid écht helpen bij digitale transformatie

De belangrijkste thema's waarover Johan Korpershoek, directeur van Axians, met vertegenwoordigers uit de publieke sector spreekt zijn regievorming, cyberveiligheid, het creëren van een veilige digitaal fundament (waaronder Cloud) en verregaand automatiseren met behulp van data en AI.

“De vraag hoe soeverein je ICT-omgeving moet zijn is enorm actueel vanwege de recente geopolitieke ontwikkelingen. Dit bewustzijn is de afgelopen jaren sterk gegroeid, zeker nu er meer aandacht is voor de risico’s rondom de afhankelijkheid van internationale technologiebedrijven. Wetende dat je als organisatie nooit volledig onafhankelijk zal zijn is de vraag eerder of je weet waarvan je afhankelijk bent en of je daarvoor bewust hebt gekozen afgewogen tegen de wens en eisen voor transparantie, compliance, weerbaarheid en vooral veerkracht. Want dat is wat je als overheid in de breedte wil en moet faciliteren.”

Duurzaam met technologie

Hij ziet een duidelijke trend dat overheden steeds meer taken uitbesteden. “De focus van de overheid ligt steeds sterker op het verbeteren van werk en leven voor de burger, patiënt of student. Daarom zien we dat er hulp nodig is bij het slimmer maken van de bestaande technologie, in bijvoorbeeld het verder automatiseren en beveiligen. Om dat te kunnen doen moeten we data (veilig) laten stromen. Sommige overheden zijn hierin verder dan andere en zien daarom ook ruimte om middels de inzet van technologie te verduurzamen daar waar ESG (Environment, Social en Governance) zichtbaar een steeds prominentere rol inneemt. In aanbestedingen wordt duurzaamheid steeds vaker als eis opgenomen.”

Vertrouwd partnership

Hij ziet een trend van steeds langere duur voor aanbestedingen in de ICT. “Bij de uitvoering van projecten en diensten is het van belang dat het partnership groeit en zich ontwikkelt op alle niveaus. Vertrouwen is daarin belangrijk ook al klinkt dat misschien een beetje zwaar. Maar de contracten die worden afgesloten, hebben vaak een looptijd van vijf tot soms wel vijftien jaar. Wij hebben met veel overheidsklanten een langdurige samenwerkingen opgebouwd waardoor we elkaar goed leren kennen. We zien in de praktijk dat alleen als je elkaar goed kent en begrijpt, je samen sneller kan innoveren. Deze tijd, en het vertrouwen, moet je elkaar dan ook geven.”

‘Uiteraard wisselt ook de overheid soms van leverancier, dat hoort bij het speelveld van aanbestedingen. Maar uit ervaring blijkt dat langere relaties in de regel tot betere resultaten leiden. Het voeren van regie over de verschillende partners vraagt natuurlijk wel een goede governance-structuur en controlemechanisme. Ook hier begeleiden we onze klanten bij zodat de overheid zich kan richten op de kerntaken, zoals burgerzaken, terwijl wij invulling geven aan de afspraken uit het contract.”

Soevereiniteit en veerkracht

Een van de nieuwere thema's die nadrukkelijk op de agenda staat, is de eerder genoemde digitale soevereiniteit. “Dit heeft door de geopolitieke situatie aan urgentie gewonnen. In het verleden zijn overheden massaal overgestapt op cloudoplossingen, vaak ingegeven door trends en hypes. Dat gebeurde in een hoog tempo. Wij hebben toen al gewaarschuwd dat een dergelijke overstap niet eenvoudig is en dat het risico’s met zich meebrengt. Inmiddels zie je dat het tempo van cloudmigratie afneemt. Er ontstaat meer bewustzijn en er wordt vaker gekeken naar hybride oplossingen die je meer keuze en vrijheid geven.”

“Onze ondersteuning op dit vlak bestaat uit het geven van realistische, op kennis gebaseerde adviezen. Wij adviseren wat wel en niet veilig in de Cloud geplaatst kan worden. Daarbij houden we rekening met de actuele ontwikkelingen in de internationale technologiesector. Het is belangrijk om weloverwogen keuzes te maken en de juiste balans te vinden tussen Cloud, hybride of juist een lokale variant zodat je een optimale combinatie kunt realiseren tussen die digitale weerbaarheid en veerkracht. Een vraag die je daarbij kan stellen is; hoe lang mag en kan je afhankelijk zijn in urgente gevallen? En wil je daarbij een scenario creëren waarbij je binnen enkele dagen of zelf uren kan overschakelen naar een alternatief?”

AI gedreven

Een ander thema dat relevant blijft is snelle opkomst van kunstmatige intelligentie in het IT-landschap, en dan in het bijzonder generatieve AI. “Binnen de overheid wordt steeds meer gekeken naar de mogelijkheden. Wat je nu vooral ziet, is dat AI wordt ingezet om processen te automatiseren en medewerkers te ontlasten zodat er meer tijd overblijft voor andere taken. Dit doen we bijvoorbeeld binnen de administratieve- systemen zoals Exact, Microsoft Business Central en Microsoft365. Hier activeren we AI-Agents om de afhandeling van facturen te versnellen en informatie beter in de context van de functionaris weer te geven zodat je minder tijd kwijt bent aan het zoeken in al die verschillende systemen. Dit ontsluiten we dan via (mobiele) apps die we relatief snel met low-code oplossingen realiseren.”

“Daarbij heeft data-governance een eerste grote rol, immers, de juiste rechten en zoek-criteria moeten wel op orde zijn. Daar helpen we op dit moment veel organisaties mee. We zien ook interesse in de afhandeling van vragen binnen bijvoorbeeld een klantcontactcentrum of binnen klantportalen. Daarvoor hebben we in andere branches al de nodige ervaring opgedaan.”

“Waar we ook actief zijn, is het gebruik van data en AI om klanten meer inzicht te geven in hun eigen IT-omgeving. Via het Mijn Axians-portaal bieden we klanten toegang tot data, bijvoorbeeld over hun netwerk, zodat zij proactief actie kunnen ondernemen op het gebied van performance en lifecyclemanagement.”

Axians ontwikkelt zich steeds meer naar een datagedreven dienstverlener. “Via het klantportaal kunnen gebruikers vragen stellen aan chatbots, bijvoorbeeld over datastromen of de geschiktheid van bepaalde opslagoplossingen. Deze digitale ondersteuning helpt bij het maken van keuzes tussen cloud, on-premise of andere opslagvormen. Naast het portaal bieden we andere onderdelen aan binnen onze propositie. Sommige overheidsinstellingen hebben nog veel operationele IT-kennis in huis en kunnen onze rapportages gebruiken om zelf beslissingen te nemen. Andere organisaties besteden meer uit en gebruiken onze informatie om hun regievoering te ondersteunen.”

Continuïteit en voorspelbaarheid

De klanten kunnen via het portaal bijvoorbeeld zien of de afgesproken servicelevels daadwerkelijk gehaald worden. “Dat maakt het eenvoudiger om leveranciers te monitoren en bij te sturen waar nodig. Stabiliteit, continuïteit en voorspelbaarheid zijn cruciale eisen, zeker in de publieke sector. Een gemeentelijke website mag bijvoorbeeld niet langdurig uit de lucht zijn. Door gebruik te maken van datakoppelingen en API's brengen wij informatie uit diverse systemen samen in een datalake. Deze informatie wordt ontsloten via het portaal, waar klanten bijvoorbeeld zelf standaardwijzigingen kunnen initiëren wanneer het hen uitkomt.”

Een concreet voorbeeld van die dienstverlening aan de overheid is de Network as a Service propositie. “Wij leveren apparatuur en diensten op basis van een pay-per-use-model. Overheidsklanten kunnen tijdens de looptijd van het contract – meestal zeven jaar – op- en afschalen. Naast connectiviteit bieden wij ook aanvullende diensten zoals security en SOC-dienstverlening. Deze aanpak stelt overheidsinstellingen in staat om flexibel en veilig te opereren binnen hun netwerkinfrastructuur.”

Digitaal fundament voor de toekomst

Veel organisaties praten over datagedreven werken, dit kan alleen als alle schakels in de ICT keten goed en veilig op elkaar aansluiten. “Het digitale fundament is daarbij letterlijk de basis om data te laten stromen in en tussen de verschillende applicatie-domeinen binnen en rondom de overheid. Door vervolgens de data uit netwerken en verschillende informatiesystemen te combineren, vaak met tussenkomst van een data-platform, zorgen we ervoor dat we eindgebruikersapplicaties voeden met informatie die in de context staat van ieders werk. Want hoe mooi zou het zijn dat de informatie die je nodig hebt als vanzelf naar je toekomt?”

“Met een solide fundament ondersteunen en we écht een datagedreven, of beter gezegd een AI-Agent gedreven, toekomst. Samen zorgen we ervoor dat overheden hun doelen kunnen realiseren op een manier die veilig, betrouwbaar en vooral toekomstgericht is.”