Grote bedrijven zijn gericht op groei maar vrezen impact AI

ING meldt: 'Gevraagd naar de strategische prioriteiten blijkt dat de verduurzaming van de bedrijfsvoering en het vasthouden van talent het belangrijkst zijn. Daarbij ziet 64% hoger belonen van werknemers als het belangrijkste middel om talent te behouden. Ook als deze loongroei ten koste van de winst gaat. Verder zijn hoge financieringskosten door de gestegen rente een punt van zorg. De topmanagers verwachten van een volgend kabinet dat duurzaamheid een hoge prioriteit krijgt, gevolgd door veiligheid en het aanpakken van de krapte op de arbeidsmarkt. Dit en meer blijkt uit een onderzoek van ING onder 207 bestuurders van grote Nederlandse (beursgenoteerde) bedrijven over hun strategische prioriteiten.

Ondanks de onzekerheden van de afgelopen jaren en de diverse internationale conflicten blijkt dat de bestuurders toch positief vooruitkijken naar 2024. 85% zegt optimistisch tot zeer optimistisch te zijn over 2024, waar eind vorig jaar 81% aangaf positief naar 2023 te kijken. En dat terwijl men ook voor 2024 een milde recessie als meest waarschijnlijk verwacht. Uit het onderzoek blijkt duidelijk dat bedrijven de blik weer meer op de lange termijn en op groei richten. Waren de topprioriteiten vorig jaar vooral de impact van hoge inflatie en het monetaire beleid, nu is dat de impact van AI en het groeien van de onderneming.

“Bedrijven lijken na de post-Covid periode die gekenmerkt werd door volatiliteit, hoge inflatie en stagnatie, weer een stabielere basis gevonden te hebben. Ze kijken weer meer vooruit en houden zich meer bezig met strategische onderwerpen, terwijl ondernemingen daarvoor een meer tactische focus hadden om goed om te gaan met de snelle veranderingen die op ze afkwamen,” zegt Mark Milders, Hoofd Wholesale Banking bij ING Nederland.

Die verschuiving naar meer langetermijnstrategie komt ook tot uiting in de antwoorden over innovatie. 86% zegt sneller te willen innoveren tegenover 74% vorig jaar. Men gaat dat met name doen via R&D, nieuwe machines en technologie op het gebied van AI en cybersecurity. Het merendeel (86%) geeft ook aan te versnellen op het gebied van duurzaamheid, nog sterker dan vorig jaar (76%). Milders: “Dat er meer geïnvesteerd gaat worden in innovaties en verduurzaming laat zien dat de strategische blik weer terug is. Er zullen ook scherpe keuzes gemaakt moeten worden omdat bedrijven op veel fronten tegelijk met hogere kosten worden geconfronteerd. In deze tijd met veel uitdagingen komt het aan op goed ondernemerschap.”

Opkomst AI

De opkomst van AI in de maatschappij houdt ook de bestuurders bezig. 85% van de ondervraagden zegt enigszins sterke tot zeer sterke impact van AI te verwachten op de bedrijfsprocessen, met name bij de IT-afdeling (68%), de klantenservice (41%) en de productie (34%). De opkomst van AI zal echter niet nu al leiden tot het vervangen van banen, slechts 6% denkt dat dit op korte termijn zal gebeuren.

Fors meer investeren in verduurzaming

Op duurzaamheid willen de bestuurders van de grote Nederlandse bedrijven versnellen, zegt 86% vergeleken met 76% vorig jaar. Het verminderen van CO2-uitstoot heeft hierbij de hoogste prioriteit. Ook het promoten van een gezonde levensstijl en het gelijk en eerlijk behandelen van werknemers staat hoog op de lijst van de respondenten. Vorig jaar stond het vergroenen van energieverbruik nog bovenaan deze lijst.

Bijna een derde geeft aan fors meer te investeren in verduurzaming van het eigen bedrijf in vergelijking met vorig jaar. Dit ondanks de economisch uitdagende omstandigheden en opgelopen rente. Liefst 83% zegt deze extra investeringen te kunnen doorberekenen.

De ondernemingen willen dat duurzaamheid als thema ook hoog op de politieke agenda staat. Het nieuwe kabinet moet zal als het aan de ondervraagde bestuurders ligt van duurzaamheid de grootste prioriteit maken. De onderwerpen veiligheid en krapte op de arbeidsmarkt volgen hierop als tweede en derden.

Duurzaamheid levert ook hoofdbrekens op. De implementatie van de EU-taxonomie (33%) en de investeringen om verder te verduurzamen (32%) zijn volgens de managers de twee grootste financiële uitdagingen voor 2024. Ruim 70% zegt de taxonomie-regelgeving effectief te vinden en 86% geeft aan minimaal in een vergevorderd stadium te zitten wat betreft het vereiste transitieplan, wat in lijn is met de uitkomsten van vorig jaar. De meerderheid vindt dat de beoordeling van transitieplannen een stap in de goede richting zijn, ondanks de impact op funding en voorwaarden. Echter, een groot deel zegt het gevraagde financieringsplan voor het realiseren van de transitie nog niet komend jaar te kunnen publiceren (slechts 21% verwacht dat te kunnen.

Geopolitiek en volatiliteit

90% geeft aan dat de wereldwijde toename van de geopolitieke spanningen belangrijker is geworden voor het vestigingsbeleid tegenover 78% vorig jaar. Deze kunnen problemen veroorzaken met toeleveringsketens en de veiligheid van hun personeel. Door de geopolitieke spanningen verwacht men ook een grotere volatiliteit op de kapitaalmarkt en een negatieve invloed op de mate waarin bedrijven financiering op kunnen halen.

Talent vasthouden door verhogen beloning

Het behouden van talent staat hoger op de strategische prioriteitenlijst in vergelijking met vorig jaar. Het vinden van geschikt personeel is echt lastig. Hierdoor moeten projecten mogelijk uitgesteld worden en vindt innovatie vertraging op. 24% geeft aan dat behouden van talent voor het bedrijf een actuele zorg is, tegenover 7% vorig jaar. Opvallend is dat hiervoor een grotere prioriteit wordt gegeven aan beloningen. Nu ziet 64% verhoging van de beloning als middel is om mensen vast te houden, tegenover 41% in het ING-onderzoek van vorig jaar. Toen stond het bieden van opleidingsmogelijkheden bovenaan. De focus op beloning is duidelijk een punt van zorg en 31% geeft aan dat de loongroei te koste gaat van de winst.

Inflatieverwachting blijft ook voor lange termijn hoog

De zorg over inflatie blijft, zelfs nu deze de laatste maanden is afgenomen. 78% maakt zich zorgen over de stijgende inflatie in de komende 12 maanden in vergelijking met 80% in 2022. Wel is men veel gematigder over het stijgingspercentage dan vorig jaar, toen verwachtte de meerderheid een inflatiecijfer van meer dan 10%. Een groot verschil met het vorige onderzoek is de vrees voor een langdurig hoge inflatie, ook na 2024. Liefst 82% van de respondenten verwacht dat de inflatie op de langere termijn hoog blijft, vorig jaar was dat nog 67%.

ING heeft dit onderzoek onder 207 bestuurders laten uitvoeren door onafhankelijk onderzoeksbureau MetrixLab. De bevraagde topmannen en vrouwen zijn werkzaam als onder andere CEO, CFO, CTO en COO uit representatieve sectoren. De jaarlijkse omzet bedraagt 250 miljoen en meer en 81% van de ondervraagden is werkzaam bij een beursgenoteerd bedrijf.